Thursday, October 27, 2011
အခ်ိန္မီွပါေသးတယ္
၁၉၀၆ ခုႏွစ္ Akyab (စစ္ေတြ) District Gazetter အရ ရခုိင္ျပည္မွာ ရွိေနတဲ့ တုိင္းဦးသားနဲ႕ တုိင္းဦးသားမဟုတ္တဲ့ လူဦးေရ စာရင္းကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
တိုင္းဦးသားလူမ်ိဳးမ်ား (Indigenous Races) - Arakanese (239,649), Burmese (35,751), Kamis (11,595), Mros (10,074), Chins (9,415), Daingnets (3,412), Chaungthas (247) and Thets (232)
တိုင္းဦးသားမဟုတ္သူမ်ား (Non-Indigenous Races) - British (209), Eurasians (159), Chinese (939), Shaikhs (152,074), Saiyyads (1,254), Pathans (126), Zairbadis (108), other Muslmans (1,325), Sudras (6,016), Kayasths (2,888), Uriyas (625), Brahmans (398), Chatris (377), Dhobis (263), Waddars (233), Nats (226), Burua Maghs (165), Chetties (164), Doms (143), Malas (142), Marabans (125), Banias (114) and other Hindus Castes (2104)
ျွဗိတိသွ်အစိုးရရဲ႕ ဒီေလာက္ စံုလင္တဲ့ လူမ်ိဳးေတြကို စုစည္းထားတဲ့ စာရင္းထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ သူတို႕ ေျပာေျပာေနတဲ့ လူမ်ိဳးအမည္ ပါပါသလား။ စာဖတ္သူတို႕ စဥ္စားႀကပါကုန္။
ရခုိင္ျပည္ကို ဘုိးေတာ္ေမာင္၀ိုင္းသိမ္းေတာ့ ေသတဲ့လူက ေသ၊ ယခုဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း၊ ပင္လယ္ကမ္းနားက ကြ်န္းစုေတြနဲ႕ Sunderbuns ဘက္ေတြကို ထြက္ေျပးတဲ့သူက ေျပး၊ စစ္သံု႕ပန္းအျဖစ္ပါတဲ့လူက ပါနဲ႕ လူဦးေရက အရမ္းနည္းပါးသြားပါတယ္။ ဒါေႀကာင့္ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကို စိုက္ပ်ိဳးကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းေတြမွာ သံုးဖို႕ ေခၚလာပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ရခုိင္ျပည္မွာ ရတဲ့လုပ္ခဟာ ဘဂၤလားေဒသမွာ ရတဲ့ လုိခထက္ အရမ္းမ်ားတယ္လို႕ ကိုလိုနီအစိုးရ အရာရွိႀကီး Sir Arthur Phayre က ေရးပါတယ္။ (ဒါ့အျပင္ အဂၤလိပ္ျမန္မာ စစ္ပဲြသံုးပြဲအတြက္ ေခၚလာတ့ဲ ဘဂၤလီေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။) အဲဒါေႀကာင့္လည္း ကိုလိုနီစနစ္ေအာက္မွာ စစ္ေတြခရိုင္ရဲ႕ လူဦးေရ တိုးႏွဳန္းဟာ ၁၅၅ ရာခုိင္ႏွဳန္းထိ ရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အတြင္းပိုင္းက်တဲ့ ေက်ာက္ေတာ္လိုျမိဳ႕မွာေတာင္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ အတြင္း လူဦးေရ ၇၇ ရာခုိင္ႏွဳန္း တိုးလာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
အဂၤလိပ္ေခတ္ ၁၈၇၂ ခုႏွစ္၊ ၁၉၀၁ ခုႏွစ္ နဲ႕ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္တို႕ရဲ႕ စစ္ေတြခရိုင္ရွိ လူဦးေရစစ္တမ္းကို ေအာက္ပါအတုိင္း ေတြ႕ရပါတယ္။
Races - 1872 - 1901 - 1911
Hindu - 2,655 - 14,455 - 14,454
Mahomedan - 58255 - 154,887 - 178,647
Burmese - 4,632 - 35,751 - 92,185
Arakanese - 171,612 - 239,649 - 209,432
Shan - 334 - 80 - 59
Chin, Taungtha,
Khami, Daingnet - 38,577 - 35,489 - 34,020
Others - 606 - 1,355 - 1,146
Total - 276,671 - 481,666 - 529,943
အထက္ပါ လူဦးေရ စာရင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ နာမည္ကို စာဖတ္သူတို႕ ေတြ႕ပါသလား။ မေတြ႕ပါဘူး။ မေတြ႕တာက မရွိခဲ့လုိ႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္တို႕ အဂၤလိပ္ျမန္မာ စစ္ပဲြသံုးပဲြအတြက္ ေခၚလာတဲ့ ဘဂၤလီမူဆလင္ေတြရယ္၊ စုိက္ပ်ိဳးကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းေတြမွာ သံုးဖို႕ ေခၚလာတဲ့ မူဆလင္ေတြရယ္ ေပါင္းျပီးေတာ့ Mahomedan (မူဆလင္မ်ား)လို႕ အထက္ပါ ဇယားမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သူတို႕ေျပာေျပာေနတဲ့ အာရပ္ကုလားေတြက ရမ္းျဗဲကြ်န္းမွာ စက္ေလွပ်က္လို႕ ေသာင္တင္တာကေန ရခုိင္ျပည္မွာ ေနလာႀကတယ္ဆိုတဲ့ဟာက အဂၤလိပ္ေခတ္က တုိင္းဦးသား စာရင္းေကာက္ယူတုန္းက ေပ်ာက္ေနသလုိ ျဖစ္မေနဘူးလား။ အဂၤလိပ္ေတြ မ်က္မွန္ထူထူ မတပ္ခဲ့လို႕ မျမင္ခဲ့ႀကဘူးနဲ႕တူပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ သန္းေခါင္စာရင္းကို ညအခ်ိန္မွာ ေကာက္ေတာ့ သူတို႕ အသားမဲလို႕ အဂၤလိပ္ေတြ မေတြ႕ခဲ့ႀကတာလား။ ရခုိင္ေတြလည္း အသားညိဳႀကပါတယ္။ ရခုိင္ေတြ စာရင္းထဲမွာ ပါႀကတာပဲ။ အာရပ္ႏြယ္ဖြားေတြဆိုရင္ ရခုိင္ေတြထက္ေတာင္ သူတို႕ အသားပိုလတ္ျပီး ပိုေတာင္ ပါႀကရမွာေပါ့။ ဒီေကာင္ေတြ အီးေယာင္၀ါးလုပ္ေနတာ ႀကာလွျပီ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေနာက္ဘက္တံတုိင္းေပါက္ေနတာေတြ၊ လုပ္ႀကံဖန္တီးဇာတ္လမ္းေတြကို ေသခ်ာ အခ်ိန္မီ မကာကြယ္ႏိုင္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ေရးအတြက္ အထူးစိုးရိမ္စရာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘဂၤလီေတြရဲ႕ ေနာက္ဆံုးပန္းတုိင္
အေႀကာင္းအရာတစ္ခု၊ Issueတစ္ခုကို သံုးသပ္တဲ့အခါမွာ ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာ (analytically) ႀကည့္တတ္ဖို႕လုိပါလိမ့္မယ္။ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုတာနဲ႕ တုိင္းရင္းသား အေရးဆိုတာ မတူပါဘူး။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္တာနဲ႕ တုိင္းဦးသားျဖစ္တာနဲ႕ မတူပါဘူး။ ခဲြျခားသိတတ္ရပါမယ္။ BBC သတင္းဌာနက Anna Jones ဆိုတဲ့အမ်ိဳးသမီးဟာ သတင္းသမားတစ္ေယာက္မွာ ရွိရမယ့္ ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာမွဳပဲ ညံ့ဖ်င္းတာလား၊ အခ်က္အလက္ စုေဆာင္းဖို႕ ပ်င္းတာလားေတာ့ မသိဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ေျမပံုကို ေသာက္တလြဲ ေဆာ္ထည့္လုိက္ပါျပီ။ ရခုိင္ျပည္နယ္ကို ဘဂၤလီျပည္နယ္ လုပ္ခ်လုိက္ပါျပီ။ အဲဒီေျမပံုကို ဘယ္ကေန ဘယ္လို ရလာလဲဆိုတာကေတာ့ စိတ္၀င္စားစရာပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္က ရွိမယ္ထင္ပါတယ္။ ဂ်ပန္က မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္က ေျပာျပဖူးတယ္။ “ဟဲ့ေကာင္ ရခုိင္ျပည္ ကုလားျပည္ျဖစ္သြားျပီတဲ့”။ က်ေနာ္က... ဟာ ဘာလို႕ ျဖစ္ရမွာလဲေပါ့.. ေနာက္မွ သူက ရိုဟင္ရ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီစာေစာင္တစ္ခုမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္ရဲ႕ ေနရာမွာ သူတို႕ လူမ်ိဳးေတြနဲ႕ အစားထိုးထားတာတဲ့။ ကဲ.. ေကာင္းႀကေသးရဲ႕လား.. အရပ္ကတုိ႕ေရ။ ဒီျဖစ္ရပ္ႏွစ္ခု ဆက္စပ္ေနတာကေတာ့ စိတ္၀င္စားစရာပါ။
က်ေနာ္ဟာ ရခုိင္ျပည္မွာ ၁၈ ႏွစ္ ေနဖူးတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ နာမည္ကို တခါမွ မႀကားဖူးဘူး။ ျပည္ပမွာေတာ့ ေခတ္စားလုိက္တာ။ သူတို႕ ေနာက္ကြယ္က လူေတြကလည္း အားေကာင္းတာကိုး။ ျပီးခဲ့တဲ့ လပိုင္းေလာက္ကပဲ OIC ဆိုတဲ့ Organization of Islamic Cooperation လို႕ေခၚတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ အစ္စလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား ပူးေပါင္းမွဳ အဖဲြ႕ႀကီးနဲ႕ သူေတာင္းစား ဟန္ေညာင္ေ၀ဦးေဆာင္တဲ့ ဘဂၤလီတစ္စုတို႕ သေဘာတူလက္မွတ္ထုိးပဲြႀကီးကို ခမ္းနားသိုက္ျမိဳက္စြာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ OIC ဆိုတာ သူတို႕အေျပာအရ ကမၻာမွာ ကုလသမဂၢျပီးရင္ ဒုတိယအႀကီးဆံုး ႏုိင္ငံတကာ အဖဲြ႕အစည္းလို႕ ဆိုပါတယ္။ ႏုိင္ငံေပါင္း ၅၇ ႏုိင္ငံပါ၀င္တဲ့ မူဆလင္ အဖဲြ႕ႀကီးပါ။ ဒီမွာ စိတ္၀င္စားစရာက လူ႕အခြင့္အေရးလို႕ လက္ခေမာင္းခတ္ျပီး ေအာ္ေနတဲ့ လူေတြရဲ႕ ေနာက္ေႀကာင္းေတြပါ။
ပထမဆံုး OIC နဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုတာကို ႀကည့္ႀကရေအာင္။ OIC ဟာ ကုလသမဂၢ ရဲ႕ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ လူ႕အခြင့္အေရး ေႀကညာစာတမ္းႀကီး (Universal Declaration of Human Rights) ဆိုတာကို လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ လက္မခံပဲ သူတုိ႕ဟာသူတို႕ ကိုင္ရိုအစ္စလာမ္လူ႕အခြင့္အေရး ေႀကညာစာတမ္း (Cairo Declaration of Human Rights in Islam) ဆိုျပီးေတာ့ သီးသန္႕လုပ္ပါတယ္။ အဲဒါရဲ႕ အပိုဒ္ႀကီး ၂၄ မွာ ေရးထားတာက "All the rights and freedoms stipulated in this Declaration are subject to the Islamic Shari'ah"လို႕ ဆိုထားပါတယ္။ ေျပာခ်င္တာက ဒီေႀကညာခ်က္မွာ ပါတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႕ လြတ္လပ္ျခင္းတို႕ဟာ အစ္စလာမ္ ခ်ာရီယာ ဥပေဒရဲ႕ အခ်ိန္မေရြး၀င္ေရာက္ စြတ္ဖက္ျခင္းကို ခံရမယ္လို႕ ဆိုလိုတာပါ။ မင္းတို႕မွာ ေျပာပိုင္ခြင့္ရွိတယ္၊ မေတာ္ရင္ ငါတို႕ ႀကိဳက္တဲ့အခ်ိန္ ေက်ာက္တံုးေတြ ခ်ျပီး ဖိသတ္ခ်င္သတ္မယ္လို႕ ဆိုလုိတာနဲ႕ အတူတူပါပဲ။
ေနာက္တစ္ေႀကာင္းက "The Islamic Shari'ah is the only source of reference for the explanation or clarification of any of the articles of this Declaration"လို႕ ဆိုထားျပန္ပါတယ္။ ေႀကညာစာမ္းပါ အပိုဒ္ေတြကို ရွင္းလင္းအေျဖရွာတဲ့အခါမွာ အစ္စလာမ္ ခ်ာရီယာ ကိုသာ ကိုးကားရမယ္လို႕ ဆိုလိုတာပါ။ ကဲ...ေကာင္းႀကေသးရဲ႕လား... ႀကည့္ႀကပါအံုး သူတို႕ေျပာတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး... ဒါက က်ေနာ္ လတ္တေလာ ေတြ႕တဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ပဲ ရွိေသးတယ္ေနာ္။ ေသခ်ာရွာႀကည့္ရင္ အမ်ားႀကီး ထပ္ေတြ႕အံုးမွာ။..
ေနာက္တစ္ေယာက္က ဟန္ေညာင္ေ၀...ဒီလူ႕အေႀကာင္းကိုေတာ့ လူအမ်ား သိႀကပါတယ္။ အက်ယ္ခ်ဲ႕ျပီးေတာ့ မေျပာေတာ့ပါဘူး။ ပိုက္ဆံရမယ္ဆိုရင္ သိန္းစိန္ ဖိနပ္ပဲ တိုက္ရ တုိက္ရ၊ ကုလားမ အတြင္းခံပဲ ေလွ်ာ္ရ ေလွ်ာ္ရ လုပ္မဲ့အေကာင္ပါ။ အခုလည္း ကုလားသူေဌးေတြဆီက ပိုက္ဆံရမယ့္ကိန္းျမင္ေတာ့ လုိက္သြားျပန္တာပါ။
အဲဒီအစည္းအေ၀းကေနျပီးေတာ့ Arakan Rohingya Union (ARU)ဆိုတဲ့ဟာကို ဖဲြ႕လုိက္ျပီးေတာ့ အဲဒီအသစ္အဖဲြ႕ရဲ႕ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က ဘဘဦးတင္ဦးကို RFAမွာ ဗမာစကား မပီကလာ ပီကလာနဲ႕ ေစာ္ကားသြားတဲ့ ေဒါက္တာ ၀ါကာ ဦးဒင္ ဆိုတာပါပဲ။
အဲဒီလိုပဲ wikileak မွာ ပါတဲ့ အႀကမ္းဖက္သမား Nurul Islamကိုလည္း အဲဒီ ARU ထဲမွာ ေတြ႕ႀကရမွာပါ။ သူ႕အေႀကာင္းကိုေတာ့ ဲJames mmt ဘာသာျပန္ထားတဲ့ facebook note (http://www.facebook.com/#!/notes/james-mmt)ထဲမွာ ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္လို အတိအက်ေရးထားတာေတြကိုလည္း ဒီလင့္မွာ (http://www.wikileaks.ch/cable/2002/10/02RANGOON1310.html#)ႀကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ သူဟာ အရင္က လက္နက္ကိုင္ေသာင္းက်န္းသူတစ္ေယာက္ျဖစ္ျပီးေတာ့ စစ္ေအးတုိက္ပဲြေနာက္ပိုင္း NGOေတြ ႀကီးထြားလာတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ လူ႕အခြင့္အေရးကို အေရခြံျခံဳလာသူျဖစ္ပါတယ္။
အခု ARUမွာ ပါေနတဲ့ မိုဟာမက္ ယူးနပ္စ္ ဆိုရင္ ပိုလို႕ေတာင္ အစြန္းေရာက္တဲ့ ဘဂၤလီပါ။ အာဏာရူးသမားလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ Rohingya Solidarity Organization ရဲ႕ ဥကၠဌ လုပ္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူဆလင္ဘာသာ ပို႕ျပန္႕ပြားဖုိ႕ႀကိဳးစားမယ္လို႕ ေျပာခဲ့တဲ့လူပါ။ RSO ဟာ ဘင္လာဒင္ အုပ္စုနဲ႕ အဆက္အသြယ္ရွိေႀကာင္း၊ အက္ဖဂန္နစၥတန္မွာ စစ္သင္တန္းေတြ တက္ခဲ့ေႀကာင္း ႏုိင္ငံတကာ ေလ့လာေရး ပညာရွင္ေတြ ေရးထားတဲ့ မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြ တပံုႀကီးပါ။ (ေနာက္ေတာ့ ထပ္ ရွယ္ပါအံုးမယ္။)
အဲဒီလိုပဲ တျခား ေနာက္ေပါက္လာတဲ့ မိုဟာမက္ ခါလင္မ္ (ခ) ကိုကိုလင္း လို အႀကမ္းဖက္သမား hacker ေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ ၂၀၀၄၊ ၂၀၀၅ ၀န္းက်င္တုန္းက ရခုိင္အီးေမးလ္အုပ္စုေတြကို ခုိး၀င္ျပီး ေစာ္ကားတဲ့အေကာင္ပါ။ ဒီႏွစ္ထဲမွာပဲ ရခုိင္လူမ်ိဳးေတြကို ”အရမ္းမိုက္တဲ့ ေခြးေတြ”ပဲလို႕ လူသိရွင္ႀကား ေစာ္ကားထားတဲ့ေကာင္ပါ။ အခုဆိုရင္ ARU ရဲ႕အဓိက လူတစ္ေယာက္ေပါ့။
ဒါဆိုရင္ သူတို႕ ေျပာေနတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုတာ ဘာလဲ လို႕ ေမးစရာေတာ့ ေပၚလာပါျပီ။ သူတို႕ေျပာတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးက ကုလသမဂၢ ေႀကညာထားတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးလား၊ ဒါမွမဟုတ္ OIC က ေႀကညာထားတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးကို သကာရည္ လူးထားတဲ့ ခ်ာရီယာ လား။ ဒီလို အစြမ္းေရာက္ေတြရဲ႕ လက္ထဲမွာ ဒုကၡေရာက္ႀကရတာက ျမန္မာျပည္ထဲက ျပည္သူေတြပါ။ သူတို႕ကေတာ့ NGO ပိုက္ဆံေလးကို မ်က္မ်က္ေလးစားျပီး စည္းစိမ္ခံလုိ႕ေပါ့။ သူတို႕လုပ္လို႕ ျပည္ထဲမွာ သတ္ႀကခြပ္ႀကေတာ့ ရခုိင္ေရာ၊ ဘဂၤလီေရာ ႏွစ္ဖက္စလံုး ႏွစ္နာႀကရတာပါ။
သူတို႕က လူ႕အခြင့္အေရးတင္မက တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရးကိုပါ လိုခ်င္တာက ဘာေႀကာင့္လဲ။ ရွင္းရွင္းေလးပါ။ တုိင္းရင္းသား ျဖစ္ရင္ ခဲြထြက္ခြင့္ေတာင္းလို႕ရတယ္။ ဒီမိုကေရစီရလာလို႕ ဒီမိုကေရစီစနစ္ေအာက္မွာ ျပည္သူ႕သေဘာထား ဆႏၵ (Referendum)အရ ခဲြထြက္ႏိုင္ခြင့္ ရွိသြားမွာပါ။ (ယူဂိုဆလားဗီးယားကနိန္ ႏိုင္ငံ ၇ ႏိုင္ငံ ျဖစ္သြားတာကို မွတ္မိႀကမွာပါ။) ဒါဟာ သူတို႕ရဲ႕ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ျပီ ျဖစ္တဲ့ ultimate goal (ေနာက္ဆံုးပန္းတိုင္) ျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရး မရခင္ ေခတ္က ရခုိင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းက ဘဂၤလီမူဆလင္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ေမာင္းေတာျမိဳ႕နဲ႕ ဘူးသီးေတာင္ျမိဳ႕ေတြကို အိႏၵိယက ခဲြထြက္ဖို႕ စိုင္းျပင္းေနတဲ့ ပါကစၥတန္ထဲကို ထည့္ဖို႕ မူဆလင္ေခါင္းေဆာင္ မိုဟာမက္အလီဂ်င္းနား ကို ေတာင္းဆိုခဲ့ႀကပါတယ္။ အဲဒီကိစၥကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဘိလပ္ကို အသြား ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၇ ရက္ေန႕က ကရာခ်ိျမိဳ႕မွာ ခဏနားေတာ့ မိုဟာမက္ဂ်င္းနားက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ေျပာခဲ့တာပါ။ အဲဒီလိုပဲ ၁၉၇၀ ေက်ာ္မွာ ပါကစၥတန္ကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ခဲြထြက္ဖို႕ ႀကိဳးစားတုန္းကလည္း အဲဒီလုိပဲ ခဲြထြက္ဖို႕ ေတာင္းခဲ့တာပါ။
ဒါဆိုရင္ အတိတ္နဲ႕ အနာဂတ္ကို ႏွိဳင္းယွဥ္ႀကည့္လုိက္ရင္ ဘဂၤလီေျပာတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုတာက ဘာလဲ၊ ဘာေႀကာင့္ တုိင္းရင္းသား ျဖစ္ခ်င္တာလဲ ဆိုတာေတြက လယ္ျပင္မွာ ဆင္သြားတာ မေျပာနဲ႕ ေလဆာမီးတန္းႀကီး သြားသလို ထင္ရွားသြားပါျပီ။ ဒါေတြကို ေဖာ္ထုတ္မွဳ အားနည္းခဲ့ႀကတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ အားလံုး လက္ခံႀကရမွာပါ။ ဗုဓ္ဒဘာသာ၀င္ေတြျဖစ္ေတာ့လည္း စာနာသနားမွဳေတြ လြန္ကဲတာေတြ၊ ခႏၱိစ သည္းခံျခင္း မ်ားလြန္းတာေတြလည္း ပါမွာပါ။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ မေျပာမျပီး မတီးမျမည္လို႕ ဆိုရမည့္ အေျခအေနတစ္ခုကိုေတာ့ ေရာက္လာေနပါျပီ။ ဒီႀကားထဲ အက်င့္ပ်က္ ျခစားေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ ခဲြျခမ္းပိုင္းျခားမွဳ အားနည္းတဲ့ မီဒီယာသမားေတြေႀကာင့္ အခက္ႀကံဳေနႀကရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီဘဂၤလီေတြရဲ႕ လုပ္ႀကံဖန္တီးမွဳ ဇာတ္လမ္းေတြကို သိလာတဲ့လူေတြ အမွန္တရားဘက္က ရပ္တည္ေပးမွဳ လူေတြ၊ ပိုမ်ားလာတာကိုေတာ့ ၀မ္းသာပီတိ ျဖစ္မဆံုးပါပဲဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႕အတြက္ အမွန္တရားႀကီးက ေစာင့္ေနတာပါ။
Saturday, October 22, 2011
ဗင္းနစ္၏ နီ၀င္ခ်ိန္လား...
ဗင္းနစ္ျမိဳ႕ေရ ကဗာေက်ာ္ျမိဳ႕တစ္ျမိဳ႕ျဖစ္ပါေရ။ ထူးျခားေရ ေခ်ာင္းတိ၊ တူးေျမာင္းတိက ျမိဳ႕၏ နိန္ရာ အႏွံ႕ကို ျဖတ္သန္းစီးဆင္းနိန္လုိ႕ ကေကာင္းလွေရ ျမိဳ႕တစ္ျမိဳ႕ျဖစ္ပါေရ။ ရခိုင္ျပည္ကို ေရာက္ရွိလာေရ ေပၚတူဂီ ဘုန္းႀကီး ဆဘက္ခ်န္ မန္နရစ္က ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ကိုလည္း အေရွ႕တုိင္း၏ ဗင္းနစ္ (The Venice of the East)လုိ႕ တင္စားဖူးခပါေရ။ ေယေကေလ့ ဗင္းနစ္နန္႕ ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ေရ တူေရ အခ်က္တိ ရွိေရပိုင္ မတူေရ အခ်က္တိလည္း ရွိပါေရ။
ဗင္းနစ္ျမိဳ႕ေရ အီတလီႏိုင္ငံ၏ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္၊ ေျမထဲပင္လယ္နားမွာ တည္ရွိေရ ကြ်န္းစုျမိဳ႕ ျဖစ္ပါေရ။ အိမ္ေနအိမ္ေျခတိကို ရီတိနန္႕ ၀ိုင္းနိန္တတ္လို႕ ျမိဳ႕သူျမိဳ႕သားတိ၏ အဓိက လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးမွာ ဘုတ္တိ၊ သန္ဗန္တိ ျဖစ္ပါေရ။ ရံုးလားျခင္း၊ ကုန္တင္ကုန္ခ်လုပ္ျခင္း၊ အေရးေပၚလူနာတင္ျခင္း စေရ နိတဓူ၀လုပ္ငန္းတိအားလံုးနီးပါးကို လုပ္ေဆာင္ဖို႕ ရီလမ္းေႀကာင္းကို အားကိုးကတ္ရပါေရ။
ဗင္းနစ္ျမိဳ႕လို႕ နာေမမတင္ခင္က ျမိဳ႕မွာ လူသူမနိန္ေရ ပင္လယ္၀နားက က်ဳပ္ေျမ၊ ႏုဳန္းေျမတိ လူးက်ံနိန္ေရ
ကြ်န္းစုေခ်ရာ ျဖစ္ပါေရ။ ျပည္မထဲကို အျပည္ျပည္က လာေရာက္တိုက္ခုိက္သိမ္းပိုက္ကတ္ေတခါ ယင္းကြ်န္းစုေခ်တိကို လာျပီးေက ခုိေအာင္းနိန္ကတ္ယင္း တျဖည္းျဖည္း လူဦးေရ မ်ားလာျပီးေက ျမိဳ႕ရြာ သ႑ာန္ကို ေဆာင္လားျခင္းျဖစ္ပါေရ။ ေယေကေလ့ သူရို႕မွာ ျမိဳ႕ႀကီးတစ္ခုအျဖစ္ တည္ေဆာက္ဖို႕က စိန္ေခၚမွဳ အမ်ားႀကီး ရွိနိန္ခပါေရ။
ပင္လယ္၀နားမွာ ရွိလို႕ ဆငန္ေရရာ ေပါျခင္း၊ ရီခ်ိဳ ယွားပါးျခင္း၊ နိန္ထုိင္ဖို႕ ေျမထုမွာလည္း ႏုန္းေျမ၊ က်ဳပ္ေျမ ျဖစ္နိန္လို႕ အေဆာက္အဦး ေဆာက္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေအာက္ေျခခုိင္ခံမွဳ မရွိျခင္း၊ စုိက္ပ်ိဳးေျမယွားပါးျခင္း စေရ စိန္ေခၚမွဳ တပံုတေခါင္းႀကီးကို ထိပ္တုိက္တြိကတ္ရပါေရ။ ဗင္းနစ္မွာ ယာယီနိန္ထုိင္ဖို႕ရာ သင့္ျပီးေက ေရရွည္နိန္ထိုင္ဖို႕အတြက္ ခက္နိန္ခပါေရ။ ေရရွည္နိန္ထိုင္ႏိုင္ဖို႕အတြက္၊ ျမိဳ႕ျပတည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို႕အတြက္ အင္ဂ်ီနီယာတိ၊ တတ္သိနားလည္ေရ ပုဂိၢဳလ္တိက ထိုပိုင္စမ္းသပ္ ေအပိုင္စမ္းသပ္နန္႕ ေနာက္ပိုင္းခါ အေျဖတိထြက္လာကတ္ပါေရ။
ပထမဆံုးအေနနန္႕ သစ္လံုးတိကို စိုက္ပါေရ။ ယင္းသစ္လံုးတိကို ႏုန္းေျမတိထဲကို ထိုးစုိက္ပါေရ။ ႏုန္းေျမ၊ ေပ်ာ့ရဲေရ သဲေျမတိကို ေဖာက္လို႕ ေအာက္ခံခုိင္ေရ သဲေျမကို ေရာက္ေရအထိ စိုက္ကတ္ပါေရ။ တခ်ိဳ႕ေနရာမွာ သဲေျမကို ေရာက္ဖို႕ ဥပမာ- ၇ ေပ လိုေရပိုင္ တခ်ိဳ႕ေနရာက်ေက ၇ ေပခဲြေလာက္ စိုက္ကတ္ရပါေရ။ (ေဆာက္ဖို႕ အေဆာက္အဦးေပၚမူတည္လို႕ သစ္လံုးအရွည္အတို ကြာပါဖို႕။) ေအေနရာမွာ သံလံုးတိကို မသံုးပဲ သစ္သားလံုးကို သံုးရစြာ အေႀကာင္းကလည္း ရွိပါေရ။ သံလံုးတိေရ ပင္လယ္ဆငန္ေရနန္႕ ထိတြိျပီးေက သံခ်ီးလုိက္တုိက္စားလားႏိုင္လို႕ ရာသက္ပန္ခံႏိုင္ေအာင္ သစ္မာလံုးတိကို သံုးလားျခင္း ျဖစ္ပါေရ။ Alderလို႕ေခၚေရ ေဆာင္းရြက္ႀကီြပင္တစ္မ်ိဳး(ကခ်င္အေခၚ မိုင္ေဗာ္၊ နင္ေဗာ္၊ ယန္ေဗာ္)၏ ပင္စည္လံုးတိကို သံုးလားပါေရ။ ယင္းအထက္ကမွ beam အလႊာတစ္ထပ္ တင္ပါေရ။ ျပီးေက ရီတုိက္စားဒဏ္ကို ေကာင္းေကာင္းခံႏိုင္ေရ စက်င္ေက်ာက္အလႊာကို တင္ပါေရ။ ယင္းအထက္ကမွ ကိုယ္ရို႕ေဆာက္ခ်င္စြာကို အုတ္တိနန္႕ ေဆာက္လားပါေရ။
တတ္သိနားလည္ေရ ပညာသွ်င္တိ၏ အမ်ိဳးမ်ိဳးစမ္းသပ္မွဳတိကနိန္ အေျဖရလားျခင္း ျဖစ္ပါေရ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဗင္းနစ္ေရ ျမိဳ႕ႀကီးအျဖစ္ကို ခ်က္ခ်င္းေျပာင္းလဲလားပါေရ။ ေဒသခံတိကလည္း ရီမွာ ကြ်မ္းက်င္ကတ္လို႕ ျပည္ပရန္တိကို ကာကြယ္ႏုိင္ပ်ာယ္ တိုးတက္ထြန္းကား ခပါေရ။ နိန္ရာက အကြ်န္ရို႕ ေပါက္ေတာျမိဳ႕နယ္ထဲက တခ်ိဳ႕နိန္ရာတိပုိင္ ပင္လယ္၀နားမွာ ဆားျပင္တိနန္႕ျဖစ္လို႕ ဆားအမ်ားႀကီးထြက္ခပါေရ။ ယင္းဆားတိကို ယင္းသူရို႕၏ ရီေႀကာင္းကြ်မ္းက်င္မွဳနန္႕ ေပါင္းစပ္ပနာ တျခားျမိဳ႕ရြာတိကို ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ယင္း စီးပြားေရးကုန္စည္စီးဆင္းရာ ျမိဳ႕ႀကီးျဖစ္လာပါေရ။ အရိဘက္က ပိုးထည္တိ၊ ဟင္းခတ္အမႊီးအႀကိဳင္တိ၊ ပုလဲတိ စေရ ကုန္ပစၥည္းတိကို အေနာက္ဘက္ကို တင္ပို႕ယင္း ဗင္းနစ္ျမိဳ႕ေရ ခ်မ္းသာတုိးတက္ေတ ျမိဳ႕ႀကီး ျဖစ္လာပါေရ။ တရုတ္ျပည္ကို ေရာက္လားေရ မာကိုပိုလိုေရ ဗင္းနစ္ျမိဳ႕ခံ ကုန္သည္တစ္ဦး ျဖစ္ပါေရ။
ရီလမ္းေႀကာင္းတိက ဗင္းနစ္ျမိဳ႕ခံတိကို အက်ိဳးျပဳလို႕ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ဗင္းနစ္ျမိဳ႕၏ အုပ္ခ်ဳပ္သူေရ “အသင္ပင္လယ္၊ ငါရို႕လက္ထပ္ပ်ာယ္။ ငါရို႕၏ စိုးမိုးမွဳ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ေအလက္စြပ္ကို ပီးအပ္ပါ၏။” လို႕ ဆိုပ်ာယ္ ေရႊလက္စြပ္တစ္ကြင္းကို ရီထဲကို ၀ဲခ်တတ္ပါေရ။ ေအဂုကေတာ့ ဗင္းနစ္ျမိဳ႕ကို အက်ိဳးျပဳေရ ရီပင္လယ္ကပဲ ဗင္းနစ္ျမိဳ႕၏ ဆက္လက္တည္တံ့ႏိုင္ဖို႕အေရးကို ျခိမ္းေျခာက္စိန္ေခၚနိန္ပ်ာယ္ ျဖစ္ပါေရ။
ယင္းအထဲက အႀကီးမားဆံုး စိန္ေခၚမွဳတစ္ခုကေတာ့ ေျမမ်က္ႏွာ နိမ့္က်ျခင္း ျဖစ္ပါေရ။ တည္ကတည္းက ေအာက္ခံေျမမွာ သဲေက်ာက္၊ သက္ရင့္ေက်ာက္တိခံထားေရ ေျမမဟုတ္ပဲ ပင္လယ္၀နားက ႏုန္းေျမ၊ သဲေျမဆိုခါ အထက္က အေဆာက္အဦးအလီးခ်ိန္တိက ေအာက္ကို ဖိယင္း ဖိယင္းနန္႕ ရီထဲကို နိမ့္က်၀င္လာနိန္ပါေရ။ တခ်ိဳ႕အေဆာက္အဦးတိ၊ တာ၀ါတိဆိုေက ေစာင္းက်လာနိန္ပါေရ။ အျခားတဘက္မွာလည္း ကဗာႀကီးပူႏြီးလာမွဳေႀကာင့္ ပင္လယ္ရီမ်က္ႏွာျပင္က တျဖည္းျဖည္း တက္လာနိန္ပါေရ။ တခ်ိဳ႕ပညာသွ်င္တိက ပင္လယ္ရီမ်က္ႏွာျပင္ ျမွင့္တက္မွဳေရ လာဖို႕ ဆယ္စုႏွစ္တိမွာ ပိုျမန္လာႏိုင္ေရလို႕လည္း ခန္႕မွန္း ေျပာဆိုနိန္ကတ္ပါေရ။
ပင္လယ္ဆငန္ေရတိကရာ ဗင္းနစ္ျမိဳ႕၏ အထက္ပိုင္း အုတ္ထည္တိကို ထိေက ဆားဓတ္ေႀကာင့္ အုတ္တိ ႀကီြမြပ်က္စီးလားပါဖို႕။ အျမင္သာယာမွဳတိအတြက္ရာမက အေဆာက္အဦးတိ၏ ေဘာင္ထည္ခုိင္ခံမွဳတိ (structural integrity)အတြက္ပါ အမ်ားႀကီး စိုးရိမ္ရပါေရ။ ျပည္သူတိ၏ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္တိအတြက္ စိုးရိမ္ရပါေရ။ တဖက္မွာ- အျမဲတမ္း ျပန္လည္ ျပဳျပင္ဖို႕စရိတ္တိက တျခား အီတလီျပည္မမွာ နိန္ထုိင္စရိတ္တိထက္ အဆမတန္ ႀကီထြားလာေက သာမန္ျပည္သူတိ အနိန္နန္႕ ဆက္နိန္ႏိုင္ကတ္ဖို႕မဟုတ္ပါပ်ာယ္။ ေအပိုင္ စိန္ေခၚမွဳတိကို လက္ရွိ အီတလီနန္႕ ကဗာ့ပညာသွ်င္တိက ေရရွည္က်က် ဇာပိုင္လုပ္ကတ္ဖို႕လဲ၊ ကုန္က်စရိတ္ သက္သက္သာသာနန္႕ ဇာပိုင္ကုိင္တြယ္ေျဖယွင္းကတ္ဖို႕လဲ ဆိုစြာကေတာ့ စိတ္၀င္စားစရာပါ။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဗင္းနစ္ျမိဳ႕၏ အနာဂတ္ကေတာ့ မသဲမကဲြ မေရမရာ ရွိနိန္ပါေႀကာင္း.....
A&E TV Channel၏ Ancient Mysteries: The Miraculous Canals of Venice မွတ္တမ္းဗီဒီယိုကို မွီျငမ္းသည္။