Arakan Conflict Investigation Commission Report

Click here

Read more...

Dr. Jacques Leider Interview with Mawgun Magazine

Click here

Read more...

"Rohingya", Rakhaing and the Recent Outbreak of Violence - A Note

Click here

Read more...

Analysis of Francis Buchanan's 'Rooingas' and 'Rossawns' by Khin Maung Saw

Click here

Read more...

ဒီမိုကေရစီ သည္ လုိတရ ဖန္းဆင္ရွင္ စနစ္မဟုတ္

ဒီမိုကေရစီ စနစ္ ရင္သန္ထက္ျမက္ဖို႕အတြက္ အဆိုပါစနစ္ေအာက္က ျပည္သူမ်ားသည္ အနည္းဆံုးအေျခခံအသိပညာ (စာတတ္ျခင္းထက္ ပညာတတ္ရမည္) တတ္ဖို႕ လုိသည္ဟု ပညာရွင္မ်ား ေျပာသည္ကို မွတ္သားဖူးသည္။ 

ယင္းသုိ႕ ေျပာသျဖင့္ လူဆဲခံရသည္မ်ားလည္း ႀကံဳဖူးသည္။ 
ပညာမရွိသူမ်ားကို ႏွိမ္ခ်ေျပာဆိုသည္ ဟု ထင္ႀကသည္။ ဒီမိုကေရစီဖြံ႕ျဖိဳးစ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ႀကံဳရသည္မ်ားကို ေမ့ေနႀကသည္ (သို႕) မသိႀကေပ။ 

ဒီမိုကေရစီ သည္ လုိတရ ဖန္းဆင္ရွင္ စနစ္မဟုတ္ေပ။ စနစ္ႏွင့္အတူ၊ မူႏွင့္အတူ လူမ်ားလည္း အသီးသီးေျပာင္းလဲႀကရသည္။ စနစ္တစ္ခုကို ေျပာင္းလဲသည္မွာ ျမန္ႏုိင္ေသာ္လည္း (တကယ္တမ္း မေျပာင္းခ်င္ပဲ ေျပာင္းေယာင္ေဆာင္လွ်င္ ေႏွးေကြးသည္မွာလည္း အမွန္ပင္။) လူအမ်ား၏ စိတ္ေနစိတ္ထားကို ေျပာင္းလဲရန္မွာ ႏွစ္ကာလ ရွည္လ်ားလြန္းတတ္သည္။ အမ်ား မျမင္ကြယ္ရာတြင္ လမ္းေပၚအမွိဳက္ပစ္ျခင္းမ်ား ေရွာင္ႀကဥ္တတ္ႀကျပီလား။ တုိက္ေလွကားထစ္ေထာင့္မ်ားတြင္ ကြမ္းတံေတြးပစ္ျခင္းမ်ား ရပ္ႀကျပီလား။ ေဖ့ဘုတ္ေပၚတြင္ အေကာင့္အတုမ်ားျဖင့္ ဖရိုဖရဲ ေျပာဆိုေရးသားျခင္းမ်ား ဆင္ျခင္ႀကျပီလား ေမးႀကည့္ခ်င္သည္။

တရုတ္ျပည္ႀကီး၏ လက္ေအာက္သို႕ က်ေရာက္ကာ တင္းျပည့္ဒီမိုကေရစီ ဆံုးရွံဳးသြားေသာ ေဟာင္ေကာင္ေဒသခံမ်ားသည္ ကြန္ျမဴနစ္ႀကိဳးကိုင္စနစ္ေအာက္တြင္ ေနႀကရေသာ္လည္း မိရိုးဖလာဒီမိုကေရစီခံယူခ်က္ အရင္းခံမ်ားေႀကာင့္
ျပည္ႀကီးတရုတ္မ်ားထက္ အရာရာတြင္ သာႀကသည္။ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိခြင့္မ်ားကို ကာကြယ္သကဲ့သို႕ ျပည္ႀကီးတရုတ္မ်ားထက္ စည္းကမ္းရွိႀကသည္။

ဂ်ပန္ျပည္ကို ဆူနာမီရုိက္ေသာအခါ ဂ်ပန္ျပည္သူမ်ား ဒုကၡအတိ၊ စိုးရြံ႕မွုအတိႏွင့္ ေနႀကရသည္။ ရက္သတၱပတ္အေတာ္ႀကာေအာင္ အစားအစာမ်ား ရွားပါးမွဳေႀကာင့္ ကုန္စံုဆုိင္မ်ားတြင္ တန္းစီ၀ယ္ႀကရသည္။ သို႕ေသာ္လည္း ဂ်ပန္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ တစ္ဦးကို တစ္ဦး တြန္းျခင္း၊ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္ျခင္း စသည့္ လကၡဏာမ်ားကို မေဖာ္ျပပဲ စနစ္တက် စီတန္းကာ မိမိအလွည့္ကို ေစာင့္၍ ေစ်း၀ယ္ႀကသည္။ အေရးတႀကီးအခ်ိန္မွာေတာင္ ငါလုိတာ ယူမည္ဆိုျပီး ထင္တုိင္းမႀကဲခဲ့ႀကေပ။

သို႕ေသာ္ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာ၏ တျခားတစ္ဘက္ တရုတ္ျပည္တြင္မူ ဂ်ပန္ျပည္မွ ေရဒီယိုသတၱိႀကြဓာတ္မ်ား ေရြ႕လ်ားလာႏုိင္သည္ဟု စိုးရိမ္မွုျဖင့္ စတိုးဆိုင္မ်ားတြင္ လူအမ်ား ဆားထုပ္မ်ားကို တြန္းတုိးကာ
လု၀ယ္ႀကသည္ ကို တီဗြီမ်ားတြင္ ေတြ႕ရသည္။

အရာရာကို ခ်င့္ခ်ိန္စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ႏုိင္မွဳစြမ္းအားသည္ အတန္းပညာအျပင္ အေတြ႕အႀကံဳ၊ စာေကာင္းဖတ္ႏုိင္စြမ္း၊ ေခါင္းေအးထားႏုိင္စြမ္း၊ ျခံဳငံုစဥ္းစားႏဳိင္စြမ္းမ်ားေပၚတြင္လည္း အမ်ားႀကီးမူတည္သည္။ ျပႆနာတစ္ခုကို သံုးသပ္ရာတြင္ မိမိလိုရာဆြဲျခင္း (subjective) ထက္ မွ်မွ်တတသံုးသပ္ျခင္း (objective) ျဖစ္ဖို႕လိုသည္။ စိတ္လုိက္မာန္ပါ ၀ရုန္းသုန္းကား ေျပာဆိုျခင္း (emotional) ထက္ စနစ္တက် အခ်က္က်က် (professional) တင္ျပတတ္ဖို႕လည္း လုိသည္။

လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား စိတ္ထားမွန္ဖို႕ လုိသကဲ့သို႕ ျပည္သူမ်ားမွာလည္း အေျခခံအသိပညာဖြံ႕ျဖိဳးတုိးတက္ဖို႕လည္း လုိသည္။ သို႕မွသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ရွင္သန္ဖုိ႕ အလားအလာမ်ားမည္။ သုိ႕မဟုတ္ပါက ...

Read more...

Sink Hole

Karst formations ဆိုတာဟာ ထံုးေက်ာက္တုိ႕၊ dolomite ေက်ာက္တို႕ တုိက္စားခံရတာကေန ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ ဘူမိေဗဒျဖစ္စဥ္တစ္ခုပါ။ 
ျမန္မာျပည္က ပင္းတယ လွိဳဏ္ဂူ (cavern) လိုမ်ိဳးဟာ Karst formation ထဲက တစ္ခုပါ။ ေျမေအာက္ေရစီးေႀကာင္းတို႕၊ Sink hole တို႕လုိ႕ ဟာမ်ိဳးေတြဟာလည္း Karst Formation ေတြထဲက တစ္ခုပါ။

Sink Hole လို ေျမကြ်ံက်တာမ်ိဳးေတြဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဖေလာ္ရီဒါျပည္နယ္မွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ပင္းတယလွိဳဏ္ဂူထဲက ေက်ာက္စက္ ပန္းဆဲြ (stalacite) ၊ ေက်ာက္စက္ မုိးေမွ်ာ္ (stalagmite) ေတြဟာ သူ႕တို႕ရဲ႕ ဘူမိေဗဒ ျဖစ္စဥ္အရ အျမဲတမ္းျဖစ္ေပၚေနသလုိ
Sink hole ေတြမွာလဲ ေန႕စဥ္ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြ ရွိပါတယ္။
ဖေလာ္ရီဒါျပည္နယ္ဆုိရင္ ေအာက္ခံ ထံုးေက်ာက္ေတြနဲ႕ ဖဲြ႕စည္းထားတဲ့အတြက္ အက္စစ္ဓာတ္ပါတဲ့ ေရေတြ နဲ႕ ထိေတြ႕ျပီး တုိက္စားေနတတ္ပါတယ္။ ေျမေအာက္မွာ ဥမွင္လိုဏ္ေခါင္းေတြ၊ အေပါက္ေတြ ျဖစ္ေနတတ္ျပီး တခါတေလ အေပၚက ေျမထုနဲ႕ ေအာက္ခံ အေပါက္ေတြ သဟဇာတ မျဖစ္တဲ့ တစ္ရက္မွာ ေျမကြ်ံတတ္ပါတယ္။ Sink Hole ေတြ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေနရာေတြမွာ လူေနအိမ္ေျခေတြ ေဆာက္တာကို ကန္႕သတ္ထားေပမဲ့ ႀကီးမားလွတဲ့ ဖေလာ္ရီဒါတစ္ခုလံုးကို အေသးစိတ္ အကြက္က်က် sink hole mapping လုပ္ဖို႕ဆိုတာ မလြယ္ကူလွပါဘူး။ ဒါေႀကာင့္လည္း တခါတေလ သတင္းေတြမွာ ေျမကြ်ံမွုေႀကာင့္ လူေသမွဳ၊ ပ်က္စီးမွဳေတြကို ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။

ဒီလင့္မွာ sink hole accident သတင္းျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ အကုသုိလ္မ်ားလို႕ ေျမမ်ိဳခံရျခင္းဆိုတဲ့ အယူနဲ႕ ဘာဆိုဘာမွ မဆုိင္ပါဘူး။ ဒီ ဘူမိေဗဒျဖစ္စဥ္ကုိ သိပၸံနည္းက်က် မွတ္တမ္းျပဳထားျပီးသားပါ။
တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာ အယူသီးတာေတြဟာ လူမွဳ႕အဖြဲ႕အစည္းတုိးတက္မွဳ လမ္းေႀကာင္းမွန္ထက္ကို မေရာက္ေအာင္ ကန္႕လန္႕လုပ္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒါေႀကာင့္ တခ်ိဳ႕အေရးအသားေတြ အေျပာအဆိုေတြကို ေရွာင္ႀကဥ္သင့္ပါတယ္။

http://www.facebook.com/photo.php?v=170711706412785&set=vb.439724399402548&type=2&theater

Read more...

The Eastern Frontier of British India (1784-1826)

အဂၤလိပ္ကိုလုိနီလက္ထက္ လက္ရွိအိႏၵိယႏုိင္ငံအေရွ႕ေျမာက္ပိုင္း၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ စသည့္ ေဒသမ်ား၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ေဒသႏၱာရ အေႀကာင္းအရာမ်ား ပါ၀င္ေသာ The Eastern Frontier of British India (ျဗိတိသွ်အိႏၵိယ၏ အေရွ႕ဘက္နယ္ျခားေဒသမ်ား) အမည္ရေသာ မွတ္တမ္း။
Click here 

Read more...

ကုလားဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ ခ်ိဳးႏွိမ္ေခၚသည့္ အသံုးေလာ (ေဇာ္ေထြးေမာင္)

ယခုတေလာ ကုလားဟူေသာေဝါဟာရသည္ ခ်ိဳးႏိွမ္ေခၚသည့္ အသံုးဟုတ္မဟုတ္ေဆြးေႏြးျငင္း ခံုေနၾကသည္ကိုဖတ္ရပါသည္။ ၎တို႕ဖာသာ၎တို႕ "ရုိဟင္ညာ" ဟုသမုတ္ထားသူမ်ား၏ေခါင္းေဆာင္ တဦးျဖစ္သည့္ ဝါကာအူဒင္က ကုလားဟူေသာေဝါဟာရသည္ ခ်ိဳးႏိွမ္ေခၚသည့္ အသံုး ျဖစ္ပါသည္၊ ျမန္မာမ်ားက အိႏိၵယတိုက္ငယ္ေဒသမွ လာေသာသူမ်ားကို "ငမဲ"ဟု႐ႈံ႕ခ်ေခၚၾကပါသည္ဟု ကမၻာပတ္ၿပီး ေလွ်ာက္ေအာ္ေနပါ၏။ ဝါကာအူဒင္သည္ ျမန္မာစကား ႏွင့္စာကို ေကာင္းစြာတတ္သူမဟုတ္ေၾကာင္း ထိုသူ၏ ေရဒီယို အင္တာဗ်ဴးမ်ားကို နားေထာင္ဖူးသူတိုင္း သိၾကပါလိမ့္မည္။ 

အဆိုပါစကားလံုးအား အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုပံုႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ စာေရးသူသည္ ျမန္မာစာေပပါအသံုးမ်ား၊ ထင္ရွားသည့္ ျမန္မာပညာရွင္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ထင္ရွားေသာပုဂၢိဳလ္မ်ား၏သံုးစြဲပံုမ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မဟုတ္ေသာ သာမန္လူမ်ားထံမွရေသာ ၾကားဖူးနားဝ ပါးစပ္ရာဇ၀င္မ်ားကို အေျခခံကိုးကားၿပီး လြဲမွားစြာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမႈျဖင့္ ေရးသားထားသည္မ်ား၏ ျခားနားခ်က္မ်ားကို "ကြက္ကြက္ ကြင္းကြင္း မုန္႔တီဟင္းကဲ့သို႔" ဆိုေသာ ဦးပုည၏စကားအတိုင္း ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ ေထာက္ျပပါမည္။

ျမန္မာပညာရွင္မ်ား၏အယူအဆ

ယူဆခ်က္ (၁) 

ကုလားဟူေသာစကားသည္ ကုလဟူေသာ ပါဠိစကားမွ ဆင္းသက္လာေၾကာင္းအယူအဆတရပ္ ရွိၿပီး ျမင့္ျမတ္ေသာ အမ်ိဳးအႏြယ္ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ကုလပုတၱ ျမင့္ျမတ္ေသာအမ်ိဳးအႏြယ္မွ ဆင္းသက္ လာေသာ သား၊ အမ်ိဳးေကာင္းသား ဟုဆိုလိုသည္။ ေရွးဦး ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မြန္၊ဗမာ၊ရခိုင္၊ရွမ္း၊ကရင္ စသည့္မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားက အိႏိၵယတိုက္ငယ္မွ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားအား ဤအေခၚအေ၀ၚအားျဖင့္ ၿခီးေျမႇာက္ၾကသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ပင္ အိႏိၵယတိုင္းသား တဦးျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ေပတည္း။ 

အေထာက္အထားမ်ား၊ 
၁၊ ျမန္မာစာအဖြဲ႔၊ ျမန္မာအဘိဓာန္၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၉၁၊ စာမ်က္ႏွာ ၉ ကုလား /kla;/ n 1 အိႏိၵယတိုက္ငယ္ေဒသမွ လာေသာသူမ်ား။ 2 သာမန္အားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ဖက္ရွိ တိုင္းႏိုင္ငံမ်ားမွ လာေသာသူမ်ား။ 3 စကၠဴဖဲတြင္ ဂ်က္၊ကြင္း၊ကင္း ဖဲခ်ပ္ကိုေခၚေသာစကား န၀ိ- ႏိုင္ငံျခားမွလာေသာ။ ႏိုင္ငံျခားမွျဖစ္ေသာ။ [ပါ၊ကုလ] 

၂။ ဦး၀န္၊ တကၠသိုလ္ျမန္မာ အဘိဓာန္၊ အပိုင္း(၁)၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၅၂၊ စာမ်က္ႏွာ ၂၂။ ကုလား နံ ၁။ အိႏိၵယႏိုင္ငံသားမ်ား ၂။ သာမန္အားျဖင့္ကား ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ဖက္ေဒသမ်ားမွ လာသူမ်ား----နံ၀ိ ႏိုင္ငံျခားမွျဖစ္ေသာ။ ႏိုင္ငံျခားမွလာေသာ။ [မြန္၊ဂလာ။ ပါ၊ကုလ] 

၃။ ဦးဟုတ္စိန္၊ ပါဠိျမန္မာအဘိဓာန္၊ ဒုတိယပိုင္း၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၅၆၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၂၉ ။ ကုလ [ကုလ] (န) အမ်ိဳး။ ျမတ္ေသာအမ်ိဳး။ အိမ္။ မိဘအိမ္။ အလုပ္အေကၽြး ဒါယကာ။ 

ယူဆခ်က္ (၂) 
ဒုတိယအယူအဆအေနျဖင့္ ကုလားဟူေသာေ၀ါဟာရသည္ မြန္စကား ဂိုလ (ရႊံ႕ျဖင့္လုပ္ေသာအိမ္၊ ေျမျဖင့္လုပ္ေသာအိမ္တြင္ေနသူမ်ား) မွဆင္းသက္လာေၾကာင္း သိရွိရသည္။ 

အေထာက္အထား၊ 
မြန္ဘာသာျဖင့္ေရးထိုးသည့္ ကလ်ာဏီေက်ာက္စာ၊ ေအဒီ ၁၄ ရာစု၊ ပဲခူး။ 

ယူဆခ်က္ (၃) 
တတိယအယူအဆအေနျဖင့္ ကုလားဟူေသာစကားလံုးသည္ ကိုလား (Cola/Chola) ဟူေသာ ေ၀ါဟာရမ်ားမွ ေျပာင္းလဲျဖစ္ေပၚလာသည္။ 

အေထာက္အထား၊ 
Myanmar-English Dictionary, Department of the Myanmar Language Commision, Ministry of Education, Union of Myanmar, "A History of the Myanmar Alphabet, p.iv.

“အိႏိၵယႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းတြင္ ေမာရိယ (Maurya) မင္းဆက္ပ်က္သုဥ္းၿပီးေနာက္ အႏၶရ (Andhra) မင္းဆက္ေပၚထြန္းလာခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ပလႅဝါ (Pallava), ကဒမၺ (Kadamba), ကလုက် (Calukya), ရပ္စၾတကုတ (Rashtrakuta) ႏွင့္ ကိုလား (Cola) ကဲ့သို႔ေသာ မင္းဆက္မ်ား ဆက္လက္ေပၚ ထြန္းခဲ့ သည္။ အဆိုပါမင္းဆက္မ်ားထီးနန္းစိုးစံစဥ္ကာလအတြင္း ျဗဟၼီအကၡရာစာေပ (Brahmi) ထြန္းကားလာ ခဲ့ျပီး အေနာက္ပိုင္းတြင္ ပတ္ခ်ီမီ (Pacchimi) အေရးအသား၊ အလယ္ပိုင္းတြင္ မဓယပါရာဒက္ရွ္ (Madhya Pradesh) အေရးအသား၊ ေတာင္ပိုင္းတြင္ တယ္လဂူ (Telugu), ကနာတီ (Kanati), ကဝိသံုး ဂရႏၲ (academic Grantha) ႏွင့္ ကဒမၺ (Kadamba), ကလုက် (Calukya) , ရပ္စၾတကုတ (Rashtrakuta) တို႔ပါ၀င္ေသာ တမီလ္ Tamil စသည့္ စာေပအေရးအသားတို႔ ထြန္းကားလာခဲ့သည္။ ျဗဟၼီစာေပမွ ဆင္းသက္လာေသာ ၎စာေပ အေရး အသားတို႔သည္ အိႏိၵယမွ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈမ်ား၊ ယဥ္ေက်းမႈ မ်ားႏွင့္အတူ ေအဒီတစ္ရာစုမွ ရွစ္ရာစု အတြင္း တိဗက္၊ သီရိလကၤာ၊ျမန္မာ၊ ထိုင္း၊ ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ မ်ားသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားျပီး ၎ေဒသမ်ားမွ တိုင္းရင္းသားဘာသာ စာေပအေရးအသားတို႔ကို ဖြံ႔ျဖိဳးတိုး တက္ေစရန္ ကူညီေပးခဲ့သည္။ 

အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသသို႔ အိႏိၵယေတာင္ပိုင္းသားမ်ား ေရေၾကာင္းခရီးျဖင့္ အိႏိၵယစာေပ၊ယဥ္ေက်းမႈ တို႔ကို တပါတည္းယူေဆာင္ကာ ေရာက္ရွိလာခ်ိန္မွစတင္၍ ေဒသခံမ်ားမွ ၎တို႔အား ကိုလား (Cola /Chola လူမ်ိဳးမ်ားဟု ေခၚဆိုခဲ့ၾကဟန္ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၎အေခၚအေ၀ၚသည္ မြန္တို႔၏မူလအသံုး အႏႈန္းျဖစ္ေသာ ဂိုလ/ဂလာ၊ ကရင္လူမ်ိဳးတို႔၏ ကိုလား/ ကူလား ႏွင့္ ဗမာလူမ်ိဳးတို႔ေခၚေ၀ၚၾကသည့္ ကုလား စသည့္ အသံုးအႏႈန္းမ်ားႏွင့္ဆက္သြယ္မႈရွိႏုိင္ပါသည္။ 

စာေရးသူထုတ္ႏုတ္တင္ျပခဲ့သည့္ စာေပမ်ားအရ ကုလားဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ ပါဠိစကား ကုလ မွဆင္းသက္လာျခင္း (သို႔) အိႏိၵယေတာင္ပိုင္းရွိ ကိုလား (Cola/Chola) မင္းဆက္ ဟူေသာစကားႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရွိျခင္း (သို႔) ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရွိျပီး မြန္တို႔က ဂိုလာ/ဂလာ ဟုေမြးစားယူကာ ဗမာမ်ားထံတြင္ ကုလားဟု အသံထြက္ေျပာင္းသြားေၾကာင္း ေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။ အထက္ေဖာ္ျပပါ အယူ အဆ အားလံုးတြင္ ကုလားဟူေသာေ၀ါဟာရသည္ အဖ်က္သေဘာေဆာင္သည့္ အဓိပၸါယ္ သက္ေရာက္ မႈမ်ိဳး (၀ါ) ခ်ိဳးႏွိမ္သည့္ သေဘာဆန္ေသာအဓိပၸါယ္သက္ေရာက္မႈမ်ိဳး လံုး၀မရွိခဲ့ ေၾကာင္း ေဖာ္ျပလွ်က္ ရွိသည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ယင္းအသံုးအႏႈန္းကို ဧကူနျခင္းကင္းၿပီး လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆို ေရးသား သံုးႏႈန္းႏိုင္ သည္သာမက ၎အသံုးအႏႈန္းသည္ အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ အဓိပၸါယ္မ်ိဳးပါ သက္ေရာက္ ေစေၾကာင္း ေတြ႔ရွိႏိုင္ပါသည္။ 

ကုလားဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ ေရွးေဟာင္းစကားအေခၚအေ၀ၚတခုျဖစ္ပါသည္။ ပုဂံေခတ္ေက်ာက္ စာမ်ား (ေအဒီ၁၂ရာစု-ေအဒီ ၁၄ရာစု)တြင္ ကုလားဟူေသာ စကားလံုးႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ကုလားကေျခ သည္၊ ကုလားပသာသည္ စသည့္ အသံုးအႏႈန္းမ်ားကို ေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။ 

အိႏိၵယဗိသုကာပံုစံျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားေသာ ေစတီပုထိုးမ်ားကိုပင္လွ်င္ ကုလားေက်ာင္းဟုေခၚေ၀ၚ ၾကသည္။ အကယ္၍ ကုလားဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ ေခၚတြင္ခံရသည့္ ပုဂၢိဳလ္(သို႔)အရာ၀ထၳဳအား ဂုဏ္သေရညိွဳးႏြမ္းေစခဲ့လွ်င္ (၀ါ) ခ်ိဳးႏွိမ္သည့္ သေဘာဆန္ေသာအဓိပၸါယ္သက္ေရာက္မႈမ်ိဳးရွိႏိုင္ခဲ့လွ်င္ ျမန္မာတို႔အေနျဖင့္ ၎တို႔အျမတ္တႏိုးကိုးကြယ္ရာ ေစတီပုထိုးမ်ားကို ကုလားအမည္ေရွ႕မွထည့္၍ ေခၚဆိုလိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။ 

ပုဂံမင္းဆက္မွ အေလာင္းစည္သူမင္းၾကီး၏သားေတာ္ နရသူမင္းအား ရာဇ၀င္ဆရာတို႔က ကုလားက်မင္း ဟုေခၚဆိုၾကသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ထိုမင္းအား အိႏိၵယလူမ်ိဳးတို႔က လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ကုလားဟူေသာေ၀ါဟာရသည္ သိမ္ဖ်င္းနိမ့္ က်ေသာ အသံုးအႏႈန္း တခု ျဖစ္ခဲ့လွ်င္ (၀ါ) ခ်ိဳးႏွိမ္သည့္ သေဘာဆန္ေသာ အဓိပၸါယ္ သက္ေရာက္မႈ မ်ိဳးရွိႏိုင္ခဲ့လွ်င္ ထိုေခတ္ အခါက သက္ဦးဆံပိုင္ဘုရင္အား မည္သူတဦးကမွ် ထိုကဲ့သို႔ေသာ အမည္ျဖင့္ အမွတ္သညာျပဳရဲလိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။(ႏိႈင္းယွဥ္ရန္-ပုဂံေခတ္ နရသီဟပေတ့မင္းအား ရာဇ၀င္တြင္ တရုတ္ေျပးမင္းဟုေဖာ္ျပထား သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္၎ဘုရင္သည္ ေအဒီ၁၂၈၇ ခုႏွစ္တြင္ ကူဗလိုင္ခန္၏ တရုတ္တပ္မ်ား ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္သျဖင့္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။)

ျမန္မာရာဇ၀င္ဆရာမ်ားထဲတြင္ အထင္ရွားဆံုး ရာဇ၀င္က်မ္းသံုးေစာင္ကို ေညာင္ရမ္းေခတ္ (ဒုတိယ အင္း၀မင္းဆက္) အတြင္း ေရးသားျပဳစုခဲ့သူ၏အမည္မွာ ဦးကုလား ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ကုလား ဟူေသာ အမည္သည္ ေအာက္တန္းက်သည့္ အမည္နာမတစ္ခုျဖစ္ေနခဲ့ပါလွ်င္(သို႔) ခ်ိဳးႏွိမ္သည့္ သေဘာဆန္ေသာ အဓိပၸါယ္ သက္ေရာက္မႈမ်ိဳးရွိႏိုင္ခဲ့လွ်င္ အလြန္ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသည့္ ထိုရာဇ၀င္ဆရာသည္ ၎၏အမည္အားေျပာင္းလဲပစ္မည္မွာ ေသခ်ာသည္။ 

ေရွးေခတ္အခါက ရခိုင္၊ဗမာ၊မြန္ ဘုရင္မ်ားသည္ ၎တို႔ကိုယ္၎တို႔ ဗုဒၶ၏မ်ိဳးႏြယ္ျဖစ္သည့္ သက် သာကီ၀င္ မ်ိဳးရိုးမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ထံုးတမ္းစဥ္လာအရ ယံုၾကည္ခဲ့ၾကသည္။အထက္ပါအခ်က္ အရ ထိုဘုရင္မ်ားသည္ ၎တို႔ကိုယ္၎တို႔ အိႏိၵယတိုင္းသားမ်ိဳးဆက္မ်ားအျဖစ္ ယံုၾကည္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိႏိုင္သည္။ အဆိုပါအခ်င္းအရာမ်ားကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ အိႏိၵယတိုက္ငယ္မွ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ ႏွိမ့္ခ်ဆက္ဆံျခင္း(သို႔) လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားျခင္းစသည့္ အခ်က္မ်ား ျမန္မာမ်ား၌၎၊ အျခားတိုင္းရင္းသား မ်ားတြင္၎ မရွိခဲ့ေၾကာင္း သိႏုိင္ပါသည္။ 

ျမန္မာဘာသာစကားတြင္ တစံုတခုကို ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းျဖင့္ ေရွ႕မွျဖစ္ေစ၊ေနာက္မွျဖစ္ေစ ေပါင္းစပ္၍ အမည္သစ္ဖန္တီးကာ ထိုအရာသည္ မူလဘူတႏိုင္ငံျခားမွျဖစ္ေၾကာင္း(သို႔) ႏိုင္ငံျခားမွ ၀င္ေရာက္လာေၾကာင္း(သို႔) ျမန္မာျပည္၏ အေနာက္ဖက္ရွိတိုင္းျပည္မ်ားမွျဖစ္ေၾကာင္းကို အလြယ္တကူ သိရွိႏိုင္ရန္ ေခၚဆိုေလ့ရွိသည္။ 

ဥပမာမ်ား။ 
(၁) ေရွ႕တြင္ကုလားထည့္သြင္းေခၚဆိုသည့္ နာမ္မ်ား။ ကုလားစပါး (ဂ်ံဳ)၊ ကုလားတည္ (သရက္သီးကုလားတည္၊ မရမ္းသီးကုလားတည္)၊ ကုလားထိုင္၊ ကုလားပဲ၊ကုလားျဖဴ၊ ကုလားနံနံ။ 

(၂) ေနာက္တြင္ ကုလားထည့္သြင္းေခၚဆိုသည့္ နာမ္မ်ား။ 

ဆိတ္ကုလား (သိုး)၊ (မွတ္ခ်က္၊ ဆိတ္ ကို ဆိတ္ျမန္မာ၊ သိုး ကို ဆိတ္ကုလား ဟုေခၚေၾကာင္း ဆရာေတာ္ ဦးဩဘာသ ၏ မဟာဇနကၠ ဇာတ္ေတာ္ႀကီးတြင္ေတြ႕ႏိုင္သည္။)၊ ဒံုးကုလား (ယာဥ္ေထာက္ဂ်က္)၊ ငွက္ကုလား၊ ဗြတ္ကုလား၊ ေက်းကုလား။ 

ခိုင္မာသည့္စာေပမ်ားတြင္ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းအား သံုးစြဲပံု ဥပမာမ်ား။ 

(1) ေယာအတြင္း၀န္ဦးဖိုးလိႈင္-ဥတုေဘာဇနသဂၤဟက်မ္း၊စာမ်က္ႏွာ-၈၉ [အေနာက္ျပည္သားမ်ားကို ျမန္မာတို႔က ကုလားေခၚသည္] 
(2) ပုဂံ၀န္ေထာက္မင္းဦးတင္-ျမန္မာမင္းမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ပံုစာတမ္း၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၃၁ခုႏွစ္၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၃-၃၅ [ကုလားမ်ိဳး ၆၀ ရွိေၾကာင္းကို…….] 
(3) အေရးေတာ္ပံုငါးေစာင္တြဲ-သုဓမၼ၀တီပံုႏွိပ္တိုက္၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၂၀ခုႏွစ္၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၅၆ [ကုလားပန္းေသးျမိဳ႕သားမ်ား……] 
(4) မန္လည္ဆရာေတာ္-မဟာသုတကာရီ မာဃေဒ၀လကၤာသစ္၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၀၄ ခုႏွစ္ (ျပန္လည္ပံုႏွိပ္ျခင္း ၁၉၃၈ခုႏွစ္)၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၇ [ကုလားပသီ ဘရင္ဂ်ီက………..] 
(5) ေတာ္စိန္ခို- လႊတ္ေတာ္မွတ္တမ္း၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၁၅ခုႏွစ္၊ စာမ်က္ႏွာ ၂၉ [သူပုန္ကုလား အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးတို႔ကို…] 
(6) က်ည္းကန္ရွင္ၾကီး- အမရပူရသို႔ေပး ေမတၱာစာ၊ ၁၈ရာစုအတြင္း ရန္ကုန္သို႔အလည္အပတ္ လာေရာက္စဥ္ ေရးစပ္ခဲ့သည္။ [အာရမဏီ ဘရင္ဂ်ီ၊ ကပၸလီခလာသီ၊ ေဇာ္ဂ်ီကလယ္၊ ကုလားႏြယ္တိုင္းမသိ၊ ထုပတိႏွင့္………] 

ထင္ရွားသည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းအား သံုးစြဲပံု ဥပမာမ်ား။ 

(1) ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း။ ၁၉၄၇ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၃ရက္ေန႔၊ လုပ္ၾကံျခင္းမခံရခင္ ၆ရက္အလိုတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေနာက္ဆံုးေျပာၾကားခဲ့ေသာ မိန္႔ခြန္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား၏ လက္ဖြာမႈမ်ား၊ျဖဳန္းတီးမႈမ်ားကို ေထာက္ျပသြားျပီး အဆိုပါစရိုက္မ်ားေၾကာင့္ လြတ္လပ္ေရးရရွိျပီးေနာက္ ျပည္ပမွတင္သြင္းကုန္ အေရအတြက္ကို ေလွ်ာ့ခ်သင့္သည္ဟု ေျပာၾကားသည့္ေနရာတြင္ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းအား ဤသို႔သံုးစြဲခဲ့သည္။ 

“ဆီကို ကုလားျပည္က ၀ယ္ရတယ္။” 

အကယ္၍ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းသည္ တစံုတရာအား ထိခိုက္ေစသည့္ ဆိုးရြားေသာအဓိပၸါယ္ သက္ေရာက္မႈမ်ိဳး ရွိေနခဲ့လွ်င္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအေနျဖင့္ အဆိုပါစကားလံုးအား သူ၏မိန္႔ခြန္းအတြင္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားလိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။ 

(2) ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုး ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု။ Burma under the Japanese အမည္ျဖင့္ J. S. Furnival ဘာသာျပန္ဆိုခဲ့သည့္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏု၏ ငါးႏွစ္ရာသီ ဗမာျပည္ စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၁၇ တြင္- “ကန္ထရိုက္တာကုလားသည္ သူ၏အလုပ္ကို ဆက္မလုပ္ေတာ့ဘဲ မႏၱေလးမွ ထြက္ေျပးျခင္းျဖစ္ေလသည္။” 

စာမ်က္ႏွာ ၂၀၅ တြင္- “အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစီရင္မႈအဖြဲ႔ (preparatory Committee) ကိုဖြဲ႔ျပီး၍ တလေလာက္ရွိေသာအခါ တေန႔သ၌ လကၡဏာဖတ္တတ္ေသာ ကုလားနာမည္ၾကီးတဦးကို သူ၏ရံုးခန္းအတြင္း၌ ေဒါက္တာဘေမာ္သည္ ေခၚ၍ (သူသည္ ေခ်ာင္း၍ အသတ္ခံရမည္ေလာဟူ၍) တိုင္ပင္ဘူး၏။” 

(3) ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး၊ သတင္းစာဆရာ၊စာေရးဆရာ ဦးသိန္းေဖျမင့္။ သူ၏ထင္ရွားေသာ စာအုပ္တစ္အုပ္ျဖစ္သည့္ ဘံု၀ါဒႏွင့္တို႔ဗမာ စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ၁၇၀ တြင္- “ကုလားဆင္းရဲသားမ်ားကား ဗမာျပည္၌လာေရာက္ေနထိုင္ရေသာ ေက်းဇူးကိုေမ့ဟန္မရွိ။ ဗမာမ်ားကို ရန္မမူ၊ တခါတခါ ဗမာမ်ားႏွင့္ ဆိုးတူေကာင္းဘက္ ေဆာင္ရြက္ၾကေလသည္။ ေရနံေခ်ာင္း၊တညင္စေသာ ေရနံေျမသပိတ္တို႔၌၎၊ အျခားသပိတ္တို႔၌၎၊ ကုလားအလုပ္သမားႏွင့္ ဗမာအလုပ္သမားသည္ တပူးတေပါင္းတည္းရွိသည္မွာ ထင္ရွား၏။” 

အေရးၾကီးစာရြက္စာတမ္းမ်ားမွ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းအား သံုးစြဲပံုဥပမာမ်ား။ 

(1) ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ ေၾကျငာစာတမ္း အမွတ္(၁)၊ အပိုဒ္(၂)၊ အပိုဒ္ခြဲ(ဏ)၊ ၁၉၄၄-ခု၊ၾသဂုတ္လ ၇ ရက္။ “ကရင္၊ရွမ္း၊ပေလာင္၊ေတာင္သူ၊ကခ်င္၊ခ်င္း၊ မြန္၊တရုပ္၊ကုလား စေသာလူနည္းစုမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရး၊စီးပြားေရး၊ လူမႈဆက္ဆံေရးအခြင့္အေရးမ်ားကို အစိုးရက အထူးေစာင့္ေရွာက္ေပးျခင္း။” 

(2) ေျမေအာက္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ေၾကျငာခ်က္၊ ၁၉၄၅-ခု ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၇ရက္။ အခဏ္း (၆)၊ အပိုဒ္ (၄)။ 
“ကုလားစစ္တပ္ကိစၥ။ ကုလားစစ္တပ္သည္ ဂ်ပန္စစ္တပ္ႏွင့္အတူ ဆုတ္ခ်င္လည္းဆုတ္သြားမည္၊ သို႔မဟုတ္ ဗမာျပည္တြင္ ဖရိုဖရဲျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္သြားလိမ့္မည္၊ ကုလားစစ္တပ္ ဖရိုဖရဲျဖစ္ခဲ့လွ်င္ ဗမာျပည္တြင္ အဓိကရုဏ္းမ်ား ျဖစ္ႏိုင္စရာလမ္းရွိသည္၊ ျဖစ္ႏိုင္ပါလွ်င္ ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ေရး တြင္ ကုလားစစ္တပ္သည္ ငါတို႔ႏွင့္အတူ ပူးေပါင္း၍လုပ္သည္အထိ ၾကိဳးစားၾကရမည္။” 

မွားယြင္းစြာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုျခင္း (သို႔) စာေရးဆရာႀကီးတက္တိုး (ဦးအုန္းေဖ)၏အသံုးအရ "ေစာက္္ရမ္း ဘာသာျပန္ျခင္း"။ 

(က) အစြန္းေရာက္အမ်ိဴးသားေရး၀ါဒီမ်ား၏ ဖန္တီးမႈ၊ 

ကိုလိုနီေခတ္အတြင္း အိႏိၵယတိုက္ငယ္မွ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ေျပာင္းေရြ႕အေျခခ်ေနထိုင္သူဦးေရ အလြန္အမင္းမ်ားျပားလာသည့္ေၾကာင့္ အဆိုပါ အစြန္းေရာက္အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီတို႔က ကုလား ဟူေသာေ၀ါဟာရအား အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမႈသစ္တစ္ရပ္ တီထြင္ဖန္တီးခဲ့ၾကသည္။ ၎တို႔က ကုလား ဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ “ကူး”(ျဖတ္သန္းျခင္း)ဟူေသာ ျမန္မာဘာသာစကားႏွင့္ “လာ”(၀င္ေရာက္ျခင္း) ဟူေသာျမန္မာစကားမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။ အျပည့္အစံု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုပါက ပင္လယ္ရပ္ျခားတိုင္းတပါးမွ ျဖတ္သန္း၀င္ေရာက္လာသူမ်ား ဟုအဓိပၸါယ္ရသည္။

၎အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္တြင္လည္း အဆိုးသေဘာ အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္မႈ တစံုတရာ မပါရွိပဲအတင္း ျမန္မာမႈျပဳခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ယေန႔အခ်ိန္ထိ အခ်ိဳ႕ေသာေရွးေဟာင္းစာေပဗဟုသုတမႂကြယ္ဝသူမ်ားက ၎အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ကို ဝိၿဂိဳဟ္ျပဳမူ အမွန္အျဖစ္ လြဲမွားစြာထင္မွတ္ေနၾကလ်က္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ကို ျမန္မာမႈပညာရွင္အသိုင္းအဝိုင္းက အေျခအျမစ္မရွိ၍လံုး၀လက္မခံပါ။ 

အကယ္၍ “ကူးလာ” မွ ကုလား ျဖစ္လာသည္ဆိုပါလွ်င္ အာဖရိကလူမည္းမ်ားကိုကပၸလီဟု ျမန္မာ ဘာသာျဖင့္ေခၚဆိုသည့္ အသံုးအႏႈန္းအားလည္းအတင္း ျမန္မာမႈျပဳ၍ “ကပ္”(အနားသို႔တိုးသည္၊အနီးတြင္ေနသည္) ႏွင့္ “ပလီ”(ခၽြဲသည္[ဘန္းစကား]၊ ခ်ိဳသာစြာျဖားေယာင္းသည္) ဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆို လိုက္ပါက “ကပၸလီ” ဟူေသာ အေခၚအေ၀ၚသည္ "အနီးတြင္ေန၍ ခၽြဲသူ” ျဖစ္သြားပါေတာ့မည္။ အမွန္တြင္မူ ၎ေဝါဟာရသည္ အာရပ္ဘာသာစကား Kafir (Non Believer of Islam or infidel) “အစၥလမ္ဘာသာ မကိုးကြယ္ေသာ မိစၧာအယူဝါဒရွိသူ" မွ ဆင္းသက္လာေသာစကား ျဖစ္ပါသည္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ ကုလားဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ “ကူးလာ” မွဆင္းသက္လာေၾကာင္း အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ သည္ မွားယြင္းေသာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အတင္း ျမန္မာမႈျပဳခဲ့ ၾကျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိႏိုင္သည္။ 

(ခ) ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိအိႏိၵယႏြယ္ဖြားမ်ား ကိုယ့္အဓိပၸါယ္ ႏွင့္ကိုယ္ဖြင့္ဆိုၿပီးနာၾကည္းၾကျခင္း။   

ကုလားဟူေသာ အေခၚအေ၀ၚသည္ တဖက္သားအား ထိခိုက္ေစာ္ကားသည့္ အဓိပၸါယ္မ်ိဳး မသက္ေရာက္ေသာ္လည္း အိႏိၵယႏြယ္ဖြားမ်ားမွာ အဆိုပါအေခၚအေ၀ၚအား ႏွစ္သက္ျခင္း မရွိၾကေခ်။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ ကုလားဟူေသာအေခၚအေ၀ၚသည္ အိႏိၵယဘာသာစကားမ်ားျဖစ္ေသာ ဟင္ဒီ၊အူရဒူ၊ဘဂၤလီစသည့္ ဘာသာစကားမ်ားတြင္ အသားအေရာင္ရွိသူ (ဝါ) ငမဲ (သို႔) အသားမဲ ဟုအဓိပၸါယ္ ရေသာ "ကာလာ" ေဝါဟာရႏွင့္ အသံထြက္ျခင္းနီးစပ္ေနေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ၎ျပင္ ကုိလိုနီအရွင္သခင္ ၿဗိတိသွ်တို႔က အိႏိၵယႏြယ္ဖြားမ်ားကို “Coloured” ဟု ႏွိမ့္ခ်ခြဲျခားဆက္ဆံခဲ့ ၾကျခင္းေၾကာင့္လည္းနာ ၾကည္းခ်က္ရွိခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္ၾကေသာ အိႏိၵယ၊ပါကစၥတန္ႏွင့္ ဘဂၤလီ လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသားပညာရွင္မ်ား၊ သတင္းေထာက္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုရာတြင္ ကိုယ္လိုရာဆြဲၿပီး ကုလားဟူေသာအသံုးအႏႈန္းသည္ ဗမာ၊ရခိုင္၊မြန္စသည့္ လူမ်ိဳးမ်ားက ၎တို႔အား အသားမဲမ်ား(ဝါ) ငမဲမ်ားဟု ႏွိမ့္ခ်ခြဲျခားဆက္ဆံသည့္ အသံုးအႏႈန္းျဖစ္ ေၾကာင္း ညည္းညဴေရရြတ္ၿပီးေျပာဆိုေလ့ရွိၾကသည္။ 

သို႔ေသာ္ ဗမာ၊ရခိုင္၊မြန္၊ရွမ္း၊ကရင္စသည့္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားအေနျဖင့္ ကုလားဟူေသာ အေခၚအေ၀ၚအား သံုးစြဲသည့္ေနရာတြင္ အထက္ပါအဓိပၸါယ္မ်ိဳးအား မည္သည့္အခါမွ ရည္ရြယ္ေျပာ ဆိုျခင္း မရွိခဲ့ေခ်။ အတိအက်ေထာက္ျပရမည္ဆိုပါလွ်င္ အိႏိၵယေျမာက္ပိုင္းႏွင့္ ပါကစၥတန္ေဒသမွ ဆင္းသက္လာေသာ အခ်ိဳ႕လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းရွိ မြန္၊ဗမာ၊ရခိုင္စသည့္ ဌာေနတိုင္းရင္းသား အခ်ိဳ႕ထက္ အသားပိုျဖဴျပီး ေခ်ာေမာလွပသည္ကို ၾကည့္လွ်င္သိရွိႏိုင္သည္။ 

အထက္ေဖာ္ျပပါ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ စာေရးသူ၏အယူအဆမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းေနထိုင္ၾက သည့္ အိႏိၵယႏြယ္ဖြား လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ၎တို႔ေရာက္ရွိေနထိုင္သည့္ႏိုင္ငံ၏ ဘာသာစကားကိုေသခ်ာစြာ မေလ့လာသည့္အျပင္ ကိုယ္လိုရာဆြဲၿပီး "ငါ့ျမင္းငါစိုင္း စစ္ကိုင္းေရာက္ေရာက္" လုပ္ေနခ်က္ သက္သက္ သာျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္မိသည္။ 

ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားကို ထိုင္းလူမ်ိဳးမ်ားက ၎တို႔၏ ဘာသာစကားအရ Phama ဟုေခၚၾကသည္။ အဆိုပါ စကားလံုး၏ အသံထြက္သည္ ျမန္မာေ၀ါဟာရ ထဲတြင္ “ဖာမ” သို႔မဟုတ္ “ဖားမ” ဟူေသာ ေဝါဟာရႏွင့္ အသံထြက္ျခင္းနီးစပ္ေနသည္။ ကိုယ္လိုရာဆြဲၿပီး အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခဲ့မည္ဆိုပါလွ်င္လြဲမွားစြာ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ မည္သည့္ျမန္မာလူမ်ိဳးကမွ် အဆိုပါအေခၚအေ၀ၚအတြက္ ေစာဒကတက္ျခင္း မရွိခဲ့ေခ်။ 

အခ်ိဳ႕ေသာပညာရွင္မ်ား၏ သာမန္လူမ်ားထံမွရေသာ ၾကားဖူးနားဝ ပါးစပ္ရာဇ၀င္မ်ားကို အေျခခံ ကိုးကားၿပီး လြဲမွားစြာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမႈျဖင့္ (သတိမမူပဲ) ေရးသားတင္ျပမႈမ်ား။ 

(1) Desai, W. S, India and Burma, Calcutta, 1954, p. 37-38. "Burmans call Indians Kalas. This term has been interpreted into two different ways. Ku in Burmese means to cross over; and la is to come. So Kala is the one who has crossed over and come into the country, that is, a foreigner. The other interpretation is that it is the Sanskrit Kula meaning clan or caste. Hence it is thought that the term was applied to Indians since they observe caste. Kalas therefore would mean "the caste people". Most probably the first interpretation is the correct one. Kala simply means a foreigner. Europeans are often called by Burmans Kala phyu, i.e. white foreigners. The term Kala has indeed become in Burma a term of reproach and should be banned. When the Japanese were in occupation of the country from 1942 to 1945, they forbade the use of this term, substituting Indos ." 

“ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားသည္ အိႏိၵယလူမ်ိဳးမ်ားကို ကုလားဟုေခၚၾကသည္။ အဆိုပါအသံုးအႏႈန္းအား နည္းလမ္းႏွစ္မ်ိဳးျဖင့္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားသည္။ “Ku” သည္ ျမန္မာစကားတြင္ ျဖတ္သန္းျခင္း၊ “La” သည္ ဆိုက္ေရာက္သည္ ဟုအဓိပၸါယ္ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကုလားဟူေသာ စကားသည္ တိုင္းျပည္တြင္း သို႔ျဖတ္သန္း၀င္ေရာက္လာသူ၊ ႏိုင္ငံျခားသားဟု အနက္အဓိပၸါယ္ရသည္။ 

အျခားအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုနည္းတခုမွာ သကၠတဘာသာစကားအရ ကုလား၏ အဓိပၸါယ္သည္ လူမ်ိဳးစု(သို႔) ဇာတ္ခြဲထားေသာ၊သီးသန္႔ခြဲျခားထားေသာ လူတစုဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုအသံုးအႏႈန္း သည္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားက အိႏိၵယလူမ်ိဳးမ်ားအား ဇာတ္ခြဲ တတ္ေသာ သီးသန္႔လူမ်ိဳးစုအျဖစ္ ထင္မွတ္ ခဲ့ဟန္တူသည္။ 

အထက္ပါအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ႏွစ္ခုထဲမွ ပထမတခုမွာ အမွန္ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ကုလားသည္ ႏိုင္ငံျခားသား ကို ရည္စူးေခၚဆိုသည့္ အသံုးအႏႈန္းျဖစ္သည္။ ဥေရာပတိုက္သားမ်ားအားလည္း ျမန္မာမ်ားက ကုလားျဖဴ (အသားျဖဴႏိုင္ငံျခားသား)ဟု ေခၚေ၀ၚေလ့ရွိသည္။။ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းသည္ ျမန္မာျပည္တြင္ တဖက္သားအား ရံႈ႕ခ်ေစာ္ကားစရာစကားတခု အမွန္ျဖစ္လာျပီး လံုး၀ပိတ္ပင္သင့္ေသာ အသံုးအႏႈန္းတခုျဖစ္သည္။ ထိုတိုင္းျပည္အား ဂ်ပန္မ်ား သိမ္းပိုက္ ခဲ့သည့္ ၁၉၄၂-၁၉၄၅ တြင္ အဆိုပါအသံုးအႏႈန္းကို တားဆီးပိတ္ပင္ခဲ့ျပီး အင္ဒို ဟူေသာစကားျဖင့္ အစား ထိုးေခၚေ၀ၚေစခဲ့သည္။” 

အထက္တြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ မူရင္းအတိုင္း တင္ျပထားေသာ ပါေမာကၡ Desai ၏ စာပိုဒ္၌ စာေရးသူက စာေၾကာင္း အခ်ိဳ႕ကို မ်ဥ္းသားထားလိုက္ပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ ပါေမာကၡ Desai ၏ တင္ျပခ်က္ တိက်မွန္ကန္မႈမရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။။ အဆိုပါေ၀ဖန္ခ်က္အတြက္ အေထာက္အထား၊ အကိုးအကားအျဖစ္ ဂ်ပန္ေခတ္(၁၉၄၂-၁၉၄၅) ကာလအတြင္း ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ ျမန္မာသတင္းစာမ်ားမွ ေကာက္ႏုတ္ခ်က္အခ်ိဳ႕ကို ဥပမာအျဖစ္ ထုတ္ႏုတ္တင္ျပလိုပါသည္။ 

အဆိုပါသတင္းစာေကာက္ႏုတ္ခ်က္မ်ားကို လူထုဦးလွ၏ “သတင္းစာမ်ားက ေျပာျပတဲ့ စစ္အတြင္း ဗမာျပည္” ဒုတိယတြဲ၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၉၊ ၄၆၊ ၉၂၊ ၁၈၆၊ ၂၉၂၊ ၃၀၈ စသည္တို႔တြင္လည္း ေလ့လာဖတ္ရႈႏိုင္သည္။ 

(က) ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ၊ ႏို၀င္ဘာလ ၅ ရက္၊ ၁၉၄၂၊ ၾကာသပေတးေန႔။ “ႏို၀င္ဘာလ၂ရက္ေန႔ ေန႔လည္၁နာရီအခ်ိန္တြင္ ကုန္စည္ၾကီးၾကပ္ေရးကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစည္းအေ၀းတစ္ရပ္ က်င္းပရာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရွိ ျမန္မာ၊တရုပ္၊ ကုလား ကုန္သည္ၾကီးမ်ား၊ ပြဲစားၾကီးမ်ား တက္ေရာက္ၾကသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရေၾကာင္း။” 

(ခ) ဗမာ့ေခတ္သတင္းစာ၊ ႏို၀င္ဘာလ ၈ ရက္၊၁၉၄၂၊ တနဂၤေႏြေန႔။ “တရုပ္ကျပား၊ ကုလားကျပားမ်ားမွာ ဗမာမ်ားႏွင့္ ေနရာတိုင္းမွာလိုလို ၀င္ဆန္႔ႏိုင္ေစကာမူ အဂၤလိပ္ကျပားတို႔မွာ ခြဲခြဲျခားျခားေနတတ္၏။” 

(ဂ) ဗမာ့ေခတ္၊ ႏို၀င္ဘာလ ၂၉ ရက္၊ တနဂၤေႏြေန႔။( ၀န္ၾကီး သခင္ဗစိန္၏ မိန္႔ခြန္း)။ “ဗမာပိုင္၊ကုလားပိုင္ အစရွိတဲ့ သေဘၤာေတြကို သည္ဌာနက သြားလာႏိုင္ဖို႔ အမိန္႔ေတြထုတ္ေပးမယ္။” 

(ဃ) ျမန္မာ့အလင္း၊ ဇန္န၀ါရီလ ၈ရက္၊ ၁၉၄၃။ “ကုလား ဒုကၡသည္မ်ား………” အကယ္၍ ပါေမာကၡ Desai ၏အဆိုမွန္ၿပီး ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းအား ပိတ္ပင္ကာ အင္ဒိုဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းျဖင့္ အစားထိုးခဲ့လွ်င္ အဆိုပါသတင္းစာမ်ား၌ သတင္းေရး သားေဖာ္ျပရာတြင္ ကုလားဟူေသာ စကားလံုးေနရာတြင္ အင္ဒိုဟုအစားထိုးရံုမွလြဲ၍ တျခားနည္းလမ္း မရွိေခ်။ ထိုသို႔မဟုတ္လွ်င္ အဆိုပါသတင္းစာတိုက္မ်ားမွ အယ္ဒီတာမ်ားႏွင့္ သတင္းေထာက္မ်ားသည္ ကင္ေပတိုင္ ေခၚ ဂ်ပန္စစ္ပုလိပ္မ်ား၏ ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ျခင္းကို ခံရလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။ 

(2) Esche, A., Wörterbuch Burmesisch-Deutsch (Burmese-German Dictionary), Leipzig, German Democratic Republic, 1976, p. 40: ကုလား vulg Inder m; Mann m aus dem Westen  

Dr. Esche ၏အဆိုအရ ကုလားဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းသည္ ပါဠိစကားမွဆင္းသက္လာျပီး အေနာက္အရပ္မွလူ(သို႔) အိႏိၵယလူမ်ိဳးဟု အဓိပၸါယ္ရေၾကာင္းႏွင့္ အဆိုပါအသံုးအႏႈန္းသည္ ရိုင္းစိုင္းေသာ စကားျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ 

အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ဦးႏုႏွင့္ ဦးသိန္းေဖျမင့္တို႔၏ ကုလားဟူေသာအမည္ကို ထည့္သြင္းသံုးႏႈန္းပံုႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ Dr. Esche ၏ အဘိဓာန္ပါ ေကာက္ခ်က္ဆြဲမႈအရ အဆိုပါအဘိဓာန္ ကိုဖတ္ရႈသူမ်ားအျမင္၌ ထိုပုဂၢိဳလ္ၾကီးသံုးဦးသည္ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားသူမ်ားဟုယူဆမည့္အျပင္ အိႏိၵယလူမ်ိဳး မ်ားအေပၚ အဆိုးျမင္စိတ္ဓာတ္ရွိသည့္ လူမ်ားျဖစ္သြားေပေတာ့မည္။ 

အကယ္စဥ္စစ္တြင္မူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ၎အားဆက္ခံသူ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏုတို႔သည္ မဟတၱမဂႏၵီ၊ေနရူး၊ မိုဟာမက္အလီဂ်င္းနားကဲ့သို႔ေသာ အိႏိၵယ၊ ပါကစၥတန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အလြန္ရင္းႏွီးသူ မ်ားျဖစ္ျပီး အဆိုပါ အိႏိၵယ၊ ပါကစၥတန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေပၚအထူး ေလးစားသူမ်ားလည္း ျဖစ္ၾကပါ သည္။ ထို႔အျပင္ ကြန္ျမဴနစ္ တဦးျဖစ္သည့္ ဦးသိန္းေဖျမင့္သည္လည္း အိႏိၵယကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ အလြန္နီးစပ္သူတဦးျဖစ္ျပီး ထိုပါတီမွရဲေဘာ္ရဲဘက္မ်ားႏွင့္ အလြန္ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ေသာသူျဖစ္သည္။ 

နိဂံုး။ 
စာေပအေထာက္အထားမ်ားအရ “ကုလား” ဟူေသာအသံုးအႏႈန္းသည္ အိႏိၵယတိုက္ငယ္မွ လူမ်ိဳးမ်ား ကိုေခၚဆိုသည့္ စကားလံုးျဖစ္ျပီး ၎တြင္ တဖက္သားအား ထိခိုက္နစ္နာေစသည့္ အဓိပၸါယ္မပါရွိေခ်။ ကိုလိုနီေခတ္ကာလအတြင္း၌ အမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္သူတခ်ိဳ႕က “ကူးလာ” မွ ကုလား ျဖစ္လာ သည္ဟုထြင္ခဲ့ၾကျခင္းေၾကာင့္၎၊ ကုလားဟူေသာအေခၚအေ၀ၚသည္ အိႏိၵယဘာသာစကား မ်ားျဖစ္ေသာ ဟင္ဒီ၊ အူရဒူ၊ ဘဂၤလီ စသည္တို႔တြင္ အသားအေရာင္ရွိသူ (ဝါ) ငမဲ (သို႔) အသားမဲ ဟု အဓိပၸါယ္ရေသာ "ကာလာ" ေဝါဟာရႏွင့္ အသံထြက္ျခင္းနီးစပ္ေနျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ အိႏိၵယႏြယ္ဖြားမ်ားက ကိုယ့္အဓိပၸါယ္ ႏွင့္ကိုယ္ဖြင့္ဆိုၿပီးနာၾကည္းၾကျခင္းေၾကာင့္၎၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း ေနထိုင္ၾကေသာ အိႏိၵယ၊ပါကစၥတန္ႏွင့္ ဘဂၤလီလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားႏွင့္၊ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသားပညာရွင္မ်ား၊ သတင္းေထာက္ မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုရာတြင္ ကိုယ္လိုရာဆြဲၿပီး ကုလားဟူေသာအသံုးအႏႈန္းသည္ ဗမာ၊ရခိုင္၊မြန္စသည့္ လူမ်ိဳးမ်ားက ၎တို႔အား အသားမဲမ်ား(ဝါ) ငမဲမ်ားဟု ႏွိမ့္ခ်ခြဲျခားဆက္ဆံသည့္ အသံုးအႏႈန္းျဖစ္ ေၾကာင္း ညည္းညဴေရရြတ္ၿပီးေျပာဆိုေလ့ရွိၾက ျခင္းေၾကာင့္၎၊ အဆိုပါ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမႈ လြဲမွားျခင္းသည္ ပညာအရည္အခ်င္းႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ ျမန္မာစာေပပညာရွင္ မ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးျခင္းမရွိဘဲ ခိုင္မာေသာ ျမန္မာစာေပလက္ရာမ်ားကို တိတိက်က် ေလ့လာ ကိုးကားရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ၾကသည့္ ႏိုင္ငံျခားသား သုေတသီမ်ား၊ ေလ့လာသူမ်ားမွတဆင့္ ခ်ဲ႕ကားပ်ံ႕ႏွံ႔ သြားခဲ့သည္။ 

စာေရးသူအေနျဖင့္ ဤစာတမ္းသည္ အဆင့္အတန္းျမင့္မားေသာ ျမန္မာ့ဂ ႏၲ၀င္စာေပအမ်ားစုကို ေလ့လာရန္ လက္လွမ္းမမီၾကသည့္ ျမန္မာစာေပေလ့လာသူ ႏိုင္ငံျခားပညာရွင္မ်ား၊ သုေတသီမ်ား၊ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစရန္ သီးသန္႔ရည္စူး၍ ေစတနာအျပည့္ျဖင့္ အားထုတ္ျပဳစုခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ 

ေနာက္ဆံုးေျပာၾကားလိုသည္မွာ စာေရးသူအေနျဖင့္ ဤစာတမ္းေရးသားျပဳစုသည့္အခ်ိန္တြင္ ေမတၱာ၊ဂရုဏာ၊မုဒိတာ၊ဥပကၡာတည္းဟူေသာ ျဗဟၼစိုရ္တရားေလးပါး ႏွလံုးသြင္း၍ ေရးသားျပဳစုခဲ့ပါသည္။(၁) ျမန္မာ့စာေပနယ္ပယ္အတြင္း ေလ့လာလိုက္စားသူမ်ားအားလံုးအား ေမတၱာပို႔ပါသည္။(၂) သတိမမူပဲ လြဲမွားစြာအဓိပၸါယ္ေကာက္ယူ ေရးသားမိခဲ့သူမ်ားကိုလည္း ဂရုဏာသက္မိပါသည္။(၃) စာေပေလ့လာ လိုက္စား ေရးသားျပဳစုသူမ်ား၏ ၾကိဳးစားမႈရလာဒ္အျဖစ္ ရရွိလာေသာ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားကို မိမိ ၏ေအာင္ျမင္မႈကဲ့သို႔ ႏွလံုးသြင္း၍ မုဒိတာပြားခဲ့ပါသည္။(၄) တိက်မွန္ကန္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို လက္သင့္မခံလိုပဲ မွားယြင္းေသာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ားကိုသာ စြဲျမဲစြာယံုၾကည္ေနၾကသူမ်ား ရွိေနေသးပါကလည္း ၎တို႔အား ဥပကၡာျပဳထားပါမည္။

ဝန္ခံခ်က္။ 1. 
1. Khin Maung Saw, (Mis)Interpretations of Burmese Words. In the case of Kala (Kula) ကို အက်ဥ္းရုံးၿပီး ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ပါသည္။ 2. 
2. ကဝိလကၡဏာ သတ္ပံုက်မ္း ႏွင့္ ကဝိမ်က္မွန္သတ္ပံုက်မ္းလာ သတ္ပံုသတ္ၫႊန္းကိုသံုးပါသည္။ 
PDF: ကုလားဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ ခ်ိဳးႏွိမ္ေခၚသည့္ အသံုးေလာ (ေဇာ္ေထြးေမာင္)

Read more...

(Mis)Interpretations of Burmese Words: In the case of the term Kala (Kula) by Khin Maung Saw

(Mis)Interpretations of Burmese Words: In the case of the term Kala (Kula)

Read more...

ဂ်ဴးလူမ်ိဳးတိ ဇာေႀကာင့္ေအာင္ျမင္ကတ္လဲ

ဂ်ဴးလူမ်ိဳးတိ ဇာေႀကာင့္ေအာင္ျမင္ကတ္လဲ

Read more...

ရိုဟင္ဂ်ာ၏ ဇစ္ျမစ္

ရိုဟင္ဂ်ာ၏ ဇစ္ျမစ္

Read more...

အခ်ိန္မီွပါေသးတယ္

ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၊ ေဒသတစ္ခုကို သိမ္းသြင္းအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစိုးရပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ တည္ေထာင္တဲ့အစိုးရပဲ ျဖစ္ျဖစ္ လူဦးေရ သန္းေခါင္စာရင္းကို ေကာက္ခံႀကရပါတယ္။ မိသားစုမွာ လူဘယ္ႏွစ္ေယာက္ရွိလဲ သိမွ သူတို႕နဲ႕ ညီမွ်တဲ့ အလုပ္ေတြကို အေကာင္းမြန္ဆံုး၊ အထိေရာက္ဆံုး လုပ္ႏုိင္မွာပါ။ ဥပမာ- သံုးေယာက္ပဲ ရွိတဲ့ မိသားစုအတြက္ တစ္ရက္စားဖို႕ ၀က္သား ၁၀ ပိႆာ ၀ယ္လာရင္ ပိုလွ်ံျပီး ပုပ္သိုးဆံုးရွံဳးရမွာပါ။ Efficient မျဖစ္ပါဘူး။ အဲဒါေႀကာင့္ ရခုိင္ျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အဂၤလိပ္ေတြဟာ ထိထိေရာက္ေရာက္ အုပ္ခ်ဳပ္သိမ္းပိုက္ထားႏိုင္ဖို႕အတြက္ သန္းေခါင္စာရင္းေတြ ေကာက္ယူခဲ့ပါတယ္။


၁၉၀၆ ခုႏွစ္ Akyab (စစ္ေတြ) District Gazetter အရ ရခုိင္ျပည္မွာ ရွိေနတဲ့ တုိင္းဦးသားနဲ႕ တုိင္းဦးသားမဟုတ္တဲ့ လူဦးေရ စာရင္းကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။


တိုင္းဦးသားလူမ်ိဳးမ်ား (Indigenous Races) - Arakanese (239,649), Burmese (35,751), Kamis (11,595), Mros (10,074), Chins (9,415), Daingnets (3,412), Chaungthas (247) and Thets (232)



တိုင္းဦးသားမဟုတ္သူမ်ား (Non-Indigenous Races) - British (209), Eurasians (159), Chinese (939), Shaikhs (152,074), Saiyyads (1,254), Pathans (126), Zairbadis (108), other Muslmans (1,325), Sudras (6,016), Kayasths (2,888), Uriyas (625), Brahmans (398), Chatris (377), Dhobis (263), Waddars (233), Nats (226), Burua Maghs (165), Chetties (164), Doms (143), Malas (142), Marabans (125), Banias (114) and other Hindus Castes (2104)


ျွဗိတိသွ်အစိုးရရဲ႕ ဒီေလာက္ စံုလင္တဲ့ လူမ်ိဳးေတြကို စုစည္းထားတဲ့ စာရင္းထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ သူတို႕ ေျပာေျပာေနတဲ့ လူမ်ိဳးအမည္ ပါပါသလား။ စာဖတ္သူတို႕ စဥ္စားႀကပါကုန္။


ရခုိင္ျပည္ကို ဘုိးေတာ္ေမာင္၀ိုင္းသိမ္းေတာ့ ေသတဲ့လူက ေသ၊ ယခုဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း၊ ပင္လယ္ကမ္းနားက ကြ်န္းစုေတြနဲ႕ Sunderbuns ဘက္ေတြကို ထြက္ေျပးတဲ့သူက ေျပး၊ စစ္သံု႕ပန္းအျဖစ္ပါတဲ့လူက ပါနဲ႕ လူဦးေရက အရမ္းနည္းပါးသြားပါတယ္။ ဒါေႀကာင့္ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကို စိုက္ပ်ိဳးကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းေတြမွာ သံုးဖို႕ ေခၚလာပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ရခုိင္ျပည္မွာ ရတဲ့လုပ္ခဟာ ဘဂၤလားေဒသမွာ ရတဲ့ လုိခထက္ အရမ္းမ်ားတယ္လို႕ ကိုလိုနီအစိုးရ အရာရွိႀကီး Sir Arthur Phayre က ေရးပါတယ္။ (ဒါ့အျပင္ အဂၤလိပ္ျမန္မာ စစ္ပဲြသံုးပြဲအတြက္ ေခၚလာတ့ဲ ဘဂၤလီေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။) အဲဒါေႀကာင့္လည္း ကိုလိုနီစနစ္ေအာက္မွာ စစ္ေတြခရိုင္ရဲ႕ လူဦးေရ တိုးႏွဳန္းဟာ ၁၅၅ ရာခုိင္ႏွဳန္းထိ ရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အတြင္းပိုင္းက်တဲ့ ေက်ာက္ေတာ္လိုျမိဳ႕မွာေတာင္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ အတြင္း လူဦးေရ ၇၇ ရာခုိင္ႏွဳန္း တိုးလာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။


အဂၤလိပ္ေခတ္ ၁၈၇၂ ခုႏွစ္၊ ၁၉၀၁ ခုႏွစ္ နဲ႕ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္တို႕ရဲ႕ စစ္ေတြခရိုင္ရွိ လူဦးေရစစ္တမ္းကို ေအာက္ပါအတုိင္း ေတြ႕ရပါတယ္။


Races - 1872 - 1901 - 1911

Hindu - 2,655 - 14,455 - 14,454

Mahomedan - 58255 - 154,887 - 178,647

Burmese - 4,632 - 35,751 - 92,185

Arakanese - 171,612 - 239,649 - 209,432

Shan - 334 - 80 - 59

Chin, Taungtha,
Khami, Daingnet - 38,577 - 35,489 - 34,020

Others - 606 - 1,355 - 1,146

Total - 276,671 - 481,666 - 529,943


အထက္ပါ လူဦးေရ စာရင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ နာမည္ကို စာဖတ္သူတို႕ ေတြ႕ပါသလား။ မေတြ႕ပါဘူး။ မေတြ႕တာက မရွိခဲ့လုိ႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္တို႕ အဂၤလိပ္ျမန္မာ စစ္ပဲြသံုးပဲြအတြက္ ေခၚလာတဲ့ ဘဂၤလီမူဆလင္ေတြရယ္၊ စုိက္ပ်ိဳးကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းေတြမွာ သံုးဖို႕ ေခၚလာတဲ့ မူဆလင္ေတြရယ္ ေပါင္းျပီးေတာ့ Mahomedan (မူဆလင္မ်ား)လို႕ အထက္ပါ ဇယားမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သူတို႕ေျပာေျပာေနတဲ့ အာရပ္ကုလားေတြက ရမ္းျဗဲကြ်န္းမွာ စက္ေလွပ်က္လို႕ ေသာင္တင္တာကေန ရခုိင္ျပည္မွာ ေနလာႀကတယ္ဆိုတဲ့ဟာက အဂၤလိပ္ေခတ္က တုိင္းဦးသား စာရင္းေကာက္ယူတုန္းက ေပ်ာက္ေနသလုိ ျဖစ္မေနဘူးလား။ အဂၤလိပ္ေတြ မ်က္မွန္ထူထူ မတပ္ခဲ့လို႕ မျမင္ခဲ့ႀကဘူးနဲ႕တူပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ သန္းေခါင္စာရင္းကို ညအခ်ိန္မွာ ေကာက္ေတာ့ သူတို႕ အသားမဲလို႕ အဂၤလိပ္ေတြ မေတြ႕ခဲ့ႀကတာလား။ ရခုိင္ေတြလည္း အသားညိဳႀကပါတယ္။ ရခုိင္ေတြ စာရင္းထဲမွာ ပါႀကတာပဲ။ အာရပ္ႏြယ္ဖြားေတြဆိုရင္ ရခုိင္ေတြထက္ေတာင္ သူတို႕ အသားပိုလတ္ျပီး ပိုေတာင္ ပါႀကရမွာေပါ့။ ဒီေကာင္ေတြ အီးေယာင္၀ါးလုပ္ေနတာ ႀကာလွျပီ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေနာက္ဘက္တံတုိင္းေပါက္ေနတာေတြ၊ လုပ္ႀကံဖန္တီးဇာတ္လမ္းေတြကို ေသခ်ာ အခ်ိန္မီ မကာကြယ္ႏိုင္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ေရးအတြက္ အထူးစိုးရိမ္စရာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

Read more...

ဘဂၤလီေတြရဲ႕ ေနာက္ဆံုးပန္းတုိင္

မီဒီယာ အခန္းက႑ကို တုိင္းျပည္ရဲ႕ စတုတၳမ႑ိဳင္အျဖစ္ မွတ္ယူႀကပါတယ္။ မီဒီယာသမားေတြဟာ ဘက္လုိက္မွဳ အနည္းနဲ႕အမ်ား ရွိႀကတယ္ဆိုတာကို လက္ခံတယ္။ ဥပမာ ေျပာရရင္ လက္ယာယိမ္းမီဒီယာျဖစ္တဲ့ Fox News နဲ႕ လယ္၀ဲမီဒီယာ ျဖစ္တဲ့ MSNBCတို႕ရဲ႕ သတင္းေတြကို နားေထာင္ရင္ သတိနဲ႕ ခ်င့္ခ်ိန္နားေထာင္ရတယ္။ ႏွစ္ဘက္စလံုးကို နားေထာင္တာဟာ တစ္ဘက္တည္းကို နားေထာင္တာထက္ ပိုအက်ိဳးရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္အ၀မရွိေတာ့ ႏွစ္ဘက္အျမင္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ႀကားႏိုင္ဖို႕ ခဲယဥ္းပါတယ္။ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြဟာ ျပည္ပအတုိက္အခံမီဒီယာေတြကို ပံုေအာျပီး အားေပးႀကပါတယ္။ ျပည္ပအတုိက္အခံေတြဟာ ျမန္မာျပည္သူေတြ အမ်ားစုရဲ႕ ျပတင္းေပါက္ႀကီးလုိ႕လည္း ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေႀကာင့္ အဲဒီသတင္းဌာနမွာ လုပ္ေနတဲ့လူေတြဟာ အရမ္းတာ၀န္ႀကီးတယ္။ ဘက္လုိက္မွဳမရွိတဲ့ သတင္းအမွန္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႕ တင္ျပဖုိ႕ အေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒီလုိပဲ တံခါးပိတ္ခံထားရတဲ့ ျမန္မာျပည္အေႀကာင္းကို တင္ျပတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြဟာလည္း ဂဃဏန ေလ့လာဖို႕၊ အခ်က္အလက္ေတြ ေသခ်ာ စုေဆာင္းဖို႕၊ အထူးသတိျပဳ တင္ျပဖို႕ လုိအပ္တယ္။

အေႀကာင္းအရာတစ္ခု၊ Issueတစ္ခုကို သံုးသပ္တဲ့အခါမွာ ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာ (analytically) ႀကည့္တတ္ဖို႕လုိပါလိမ့္မယ္။ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုတာနဲ႕ တုိင္းရင္းသား အေရးဆိုတာ မတူပါဘူး။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္တာနဲ႕ တုိင္းဦးသားျဖစ္တာနဲ႕ မတူပါဘူး။ ခဲြျခားသိတတ္ရပါမယ္။ BBC သတင္းဌာနက Anna Jones ဆိုတဲ့အမ်ိဳးသမီးဟာ သတင္းသမားတစ္ေယာက္မွာ ရွိရမယ့္ ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာမွဳပဲ ညံ့ဖ်င္းတာလား၊ အခ်က္အလက္ စုေဆာင္းဖို႕ ပ်င္းတာလားေတာ့ မသိဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ေျမပံုကို ေသာက္တလြဲ ေဆာ္ထည့္လုိက္ပါျပီ။ ရခုိင္ျပည္နယ္ကို ဘဂၤလီျပည္နယ္ လုပ္ခ်လုိက္ပါျပီ။ အဲဒီေျမပံုကို ဘယ္ကေန ဘယ္လို ရလာလဲဆိုတာကေတာ့ စိတ္၀င္စားစရာပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္က ရွိမယ္ထင္ပါတယ္။ ဂ်ပန္က မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္က ေျပာျပဖူးတယ္။ “ဟဲ့ေကာင္ ရခုိင္ျပည္ ကုလားျပည္ျဖစ္သြားျပီတဲ့”။ က်ေနာ္က... ဟာ ဘာလို႕ ျဖစ္ရမွာလဲေပါ့.. ေနာက္မွ သူက ရိုဟင္ရ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီစာေစာင္တစ္ခုမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္ရဲ႕ ေနရာမွာ သူတို႕ လူမ်ိဳးေတြနဲ႕ အစားထိုးထားတာတဲ့။ ကဲ.. ေကာင္းႀကေသးရဲ႕လား.. အရပ္ကတုိ႕ေရ။ ဒီျဖစ္ရပ္ႏွစ္ခု ဆက္စပ္ေနတာကေတာ့ စိတ္၀င္စားစရာပါ။

က်ေနာ္ဟာ ရခုိင္ျပည္မွာ ၁၈ ႏွစ္ ေနဖူးတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ နာမည္ကို တခါမွ မႀကားဖူးဘူး။ ျပည္ပမွာေတာ့ ေခတ္စားလုိက္တာ။ သူတို႕ ေနာက္ကြယ္က လူေတြကလည္း အားေကာင္းတာကိုး။ ျပီးခဲ့တဲ့ လပိုင္းေလာက္ကပဲ OIC ဆိုတဲ့ Organization of Islamic Cooperation လို႕ေခၚတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ အစ္စလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား ပူးေပါင္းမွဳ အဖဲြ႕ႀကီးနဲ႕ သူေတာင္းစား ဟန္ေညာင္ေ၀ဦးေဆာင္တဲ့ ဘဂၤလီတစ္စုတို႕ သေဘာတူလက္မွတ္ထုိးပဲြႀကီးကို ခမ္းနားသိုက္ျမိဳက္စြာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ OIC ဆိုတာ သူတို႕အေျပာအရ ကမၻာမွာ ကုလသမဂၢျပီးရင္ ဒုတိယအႀကီးဆံုး ႏုိင္ငံတကာ အဖဲြ႕အစည္းလို႕ ဆိုပါတယ္။ ႏုိင္ငံေပါင္း ၅၇ ႏုိင္ငံပါ၀င္တဲ့ မူဆလင္ အဖဲြ႕ႀကီးပါ။ ဒီမွာ စိတ္၀င္စားစရာက လူ႕အခြင့္အေရးလို႕ လက္ခေမာင္းခတ္ျပီး ေအာ္ေနတဲ့ လူေတြရဲ႕ ေနာက္ေႀကာင္းေတြပါ။

ပထမဆံုး OIC နဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုတာကို ႀကည့္ႀကရေအာင္။ OIC ဟာ ကုလသမဂၢ ရဲ႕ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ လူ႕အခြင့္အေရး ေႀကညာစာတမ္းႀကီး (Universal Declaration of Human Rights) ဆိုတာကို လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ လက္မခံပဲ သူတုိ႕ဟာသူတို႕ ကိုင္ရိုအစ္စလာမ္လူ႕အခြင့္အေရး ေႀကညာစာတမ္း (Cairo Declaration of Human Rights in Islam) ဆိုျပီးေတာ့ သီးသန္႕လုပ္ပါတယ္။ အဲဒါရဲ႕ အပိုဒ္ႀကီး ၂၄ မွာ ေရးထားတာက "All the rights and freedoms stipulated in this Declaration are subject to the Islamic Shari'ah"လို႕ ဆိုထားပါတယ္။ ေျပာခ်င္တာက ဒီေႀကညာခ်က္မွာ ပါတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႕ လြတ္လပ္ျခင္းတို႕ဟာ အစ္စလာမ္ ခ်ာရီယာ ဥပေဒရဲ႕ အခ်ိန္မေရြး၀င္ေရာက္ စြတ္ဖက္ျခင္းကို ခံရမယ္လို႕ ဆိုလိုတာပါ။ မင္းတို႕မွာ ေျပာပိုင္ခြင့္ရွိတယ္၊ မေတာ္ရင္ ငါတို႕ ႀကိဳက္တဲ့အခ်ိန္ ေက်ာက္တံုးေတြ ခ်ျပီး ဖိသတ္ခ်င္သတ္မယ္လို႕ ဆိုလုိတာနဲ႕ အတူတူပါပဲ။

ေနာက္တစ္ေႀကာင္းက "The Islamic Shari'ah is the only source of reference for the explanation or clarification of any of the articles of this Declaration"လို႕ ဆိုထားျပန္ပါတယ္။ ေႀကညာစာမ္းပါ အပိုဒ္ေတြကို ရွင္းလင္းအေျဖရွာတဲ့အခါမွာ အစ္စလာမ္ ခ်ာရီယာ ကိုသာ ကိုးကားရမယ္လို႕ ဆိုလိုတာပါ။ ကဲ...ေကာင္းႀကေသးရဲ႕လား... ႀကည့္ႀကပါအံုး သူတို႕ေျပာတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရး... ဒါက က်ေနာ္ လတ္တေလာ ေတြ႕တဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ပဲ ရွိေသးတယ္ေနာ္။ ေသခ်ာရွာႀကည့္ရင္ အမ်ားႀကီး ထပ္ေတြ႕အံုးမွာ။..

ေနာက္တစ္ေယာက္က ဟန္ေညာင္ေ၀...ဒီလူ႕အေႀကာင္းကိုေတာ့ လူအမ်ား သိႀကပါတယ္။ အက်ယ္ခ်ဲ႕ျပီးေတာ့ မေျပာေတာ့ပါဘူး။ ပိုက္ဆံရမယ္ဆိုရင္ သိန္းစိန္ ဖိနပ္ပဲ တိုက္ရ တုိက္ရ၊ ကုလားမ အတြင္းခံပဲ ေလွ်ာ္ရ ေလွ်ာ္ရ လုပ္မဲ့အေကာင္ပါ။ အခုလည္း ကုလားသူေဌးေတြဆီက ပိုက္ဆံရမယ့္ကိန္းျမင္ေတာ့ လုိက္သြားျပန္တာပါ။

အဲဒီအစည္းအေ၀းကေနျပီးေတာ့ Arakan Rohingya Union (ARU)ဆိုတဲ့ဟာကို ဖဲြ႕လုိက္ျပီးေတာ့ အဲဒီအသစ္အဖဲြ႕ရဲ႕ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က ဘဘဦးတင္ဦးကို RFAမွာ ဗမာစကား မပီကလာ ပီကလာနဲ႕ ေစာ္ကားသြားတဲ့ ေဒါက္တာ ၀ါကာ ဦးဒင္ ဆိုတာပါပဲ။

အဲဒီလိုပဲ wikileak မွာ ပါတဲ့ အႀကမ္းဖက္သမား Nurul Islamကိုလည္း အဲဒီ ARU ထဲမွာ ေတြ႕ႀကရမွာပါ။ သူ႕အေႀကာင္းကိုေတာ့ ဲJames mmt ဘာသာျပန္ထားတဲ့ facebook note (http://www.facebook.com/#!/notes/james-mmt)ထဲမွာ ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္လို အတိအက်ေရးထားတာေတြကိုလည္း ဒီလင့္မွာ (http://www.wikileaks.ch/cable/2002/10/02RANGOON1310.html#)ႀကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ သူဟာ အရင္က လက္နက္ကိုင္ေသာင္းက်န္းသူတစ္ေယာက္ျဖစ္ျပီးေတာ့ စစ္ေအးတုိက္ပဲြေနာက္ပိုင္း NGOေတြ ႀကီးထြားလာတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ လူ႕အခြင့္အေရးကို အေရခြံျခံဳလာသူျဖစ္ပါတယ္။

အခု ARUမွာ ပါေနတဲ့ မိုဟာမက္ ယူးနပ္စ္ ဆိုရင္ ပိုလို႕ေတာင္ အစြန္းေရာက္တဲ့ ဘဂၤလီပါ။ အာဏာရူးသမားလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ Rohingya Solidarity Organization ရဲ႕ ဥကၠဌ လုပ္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူဆလင္ဘာသာ ပို႕ျပန္႕ပြားဖုိ႕ႀကိဳးစားမယ္လို႕ ေျပာခဲ့တဲ့လူပါ။ RSO ဟာ ဘင္လာဒင္ အုပ္စုနဲ႕ အဆက္အသြယ္ရွိေႀကာင္း၊ အက္ဖဂန္နစၥတန္မွာ စစ္သင္တန္းေတြ တက္ခဲ့ေႀကာင္း ႏုိင္ငံတကာ ေလ့လာေရး ပညာရွင္ေတြ ေရးထားတဲ့ မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြ တပံုႀကီးပါ။ (ေနာက္ေတာ့ ထပ္ ရွယ္ပါအံုးမယ္။)

အဲဒီလိုပဲ တျခား ေနာက္ေပါက္လာတဲ့ မိုဟာမက္ ခါလင္မ္ (ခ) ကိုကိုလင္း လို အႀကမ္းဖက္သမား hacker ေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ ၂၀၀၄၊ ၂၀၀၅ ၀န္းက်င္တုန္းက ရခုိင္အီးေမးလ္အုပ္စုေတြကို ခုိး၀င္ျပီး ေစာ္ကားတဲ့အေကာင္ပါ။ ဒီႏွစ္ထဲမွာပဲ ရခုိင္လူမ်ိဳးေတြကို ”အရမ္းမိုက္တဲ့ ေခြးေတြ”ပဲလို႕ လူသိရွင္ႀကား ေစာ္ကားထားတဲ့ေကာင္ပါ။ အခုဆိုရင္ ARU ရဲ႕အဓိက လူတစ္ေယာက္ေပါ့။

ဒါဆိုရင္ သူတို႕ ေျပာေနတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုတာ ဘာလဲ လို႕ ေမးစရာေတာ့ ေပၚလာပါျပီ။ သူတို႕ေျပာတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးက ကုလသမဂၢ ေႀကညာထားတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးလား၊ ဒါမွမဟုတ္ OIC က ေႀကညာထားတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးကို သကာရည္ လူးထားတဲ့ ခ်ာရီယာ လား။ ဒီလို အစြမ္းေရာက္ေတြရဲ႕ လက္ထဲမွာ ဒုကၡေရာက္ႀကရတာက ျမန္မာျပည္ထဲက ျပည္သူေတြပါ။ သူတို႕ကေတာ့ NGO ပိုက္ဆံေလးကို မ်က္မ်က္ေလးစားျပီး စည္းစိမ္ခံလုိ႕ေပါ့။ သူတို႕လုပ္လို႕ ျပည္ထဲမွာ သတ္ႀကခြပ္ႀကေတာ့ ရခုိင္ေရာ၊ ဘဂၤလီေရာ ႏွစ္ဖက္စလံုး ႏွစ္နာႀကရတာပါ။

သူတို႕က လူ႕အခြင့္အေရးတင္မက တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရးကိုပါ လိုခ်င္တာက ဘာေႀကာင့္လဲ။ ရွင္းရွင္းေလးပါ။ တုိင္းရင္းသား ျဖစ္ရင္ ခဲြထြက္ခြင့္ေတာင္းလို႕ရတယ္။ ဒီမိုကေရစီရလာလို႕ ဒီမိုကေရစီစနစ္ေအာက္မွာ ျပည္သူ႕သေဘာထား ဆႏၵ (Referendum)အရ ခဲြထြက္ႏိုင္ခြင့္ ရွိသြားမွာပါ။ (ယူဂိုဆလားဗီးယားကနိန္ ႏိုင္ငံ ၇ ႏိုင္ငံ ျဖစ္သြားတာကို မွတ္မိႀကမွာပါ။) ဒါဟာ သူတို႕ရဲ႕ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ျပီ ျဖစ္တဲ့ ultimate goal (ေနာက္ဆံုးပန္းတိုင္) ျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရး မရခင္ ေခတ္က ရခုိင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းက ဘဂၤလီမူဆလင္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ေမာင္းေတာျမိဳ႕နဲ႕ ဘူးသီးေတာင္ျမိဳ႕ေတြကို အိႏၵိယက ခဲြထြက္ဖို႕ စိုင္းျပင္းေနတဲ့ ပါကစၥတန္ထဲကို ထည့္ဖို႕ မူဆလင္ေခါင္းေဆာင္ မိုဟာမက္အလီဂ်င္းနား ကို ေတာင္းဆိုခဲ့ႀကပါတယ္။ အဲဒီကိစၥကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဘိလပ္ကို အသြား ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၇ ရက္ေန႕က ကရာခ်ိျမိဳ႕မွာ ခဏနားေတာ့ မိုဟာမက္ဂ်င္းနားက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ေျပာခဲ့တာပါ။ အဲဒီလိုပဲ ၁၉၇၀ ေက်ာ္မွာ ပါကစၥတန္ကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ခဲြထြက္ဖို႕ ႀကိဳးစားတုန္းကလည္း အဲဒီလုိပဲ ခဲြထြက္ဖို႕ ေတာင္းခဲ့တာပါ။

ဒါဆိုရင္ အတိတ္နဲ႕ အနာဂတ္ကို ႏွိဳင္းယွဥ္ႀကည့္လုိက္ရင္ ဘဂၤလီေျပာတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုတာက ဘာလဲ၊ ဘာေႀကာင့္ တုိင္းရင္းသား ျဖစ္ခ်င္တာလဲ ဆိုတာေတြက လယ္ျပင္မွာ ဆင္သြားတာ မေျပာနဲ႕ ေလဆာမီးတန္းႀကီး သြားသလို ထင္ရွားသြားပါျပီ။ ဒါေတြကို ေဖာ္ထုတ္မွဳ အားနည္းခဲ့ႀကတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ အားလံုး လက္ခံႀကရမွာပါ။ ဗုဓ္ဒဘာသာ၀င္ေတြျဖစ္ေတာ့လည္း စာနာသနားမွဳေတြ လြန္ကဲတာေတြ၊ ခႏၱိစ သည္းခံျခင္း မ်ားလြန္းတာေတြလည္း ပါမွာပါ။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ မေျပာမျပီး မတီးမျမည္လို႕ ဆိုရမည့္ အေျခအေနတစ္ခုကိုေတာ့ ေရာက္လာေနပါျပီ။ ဒီႀကားထဲ အက်င့္ပ်က္ ျခစားေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ ခဲြျခမ္းပိုင္းျခားမွဳ အားနည္းတဲ့ မီဒီယာသမားေတြေႀကာင့္ အခက္ႀကံဳေနႀကရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီဘဂၤလီေတြရဲ႕ လုပ္ႀကံဖန္တီးမွဳ ဇာတ္လမ္းေတြကို သိလာတဲ့လူေတြ အမွန္တရားဘက္က ရပ္တည္ေပးမွဳ လူေတြ၊ ပိုမ်ားလာတာကိုေတာ့ ၀မ္းသာပီတိ ျဖစ္မဆံုးပါပဲဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႕အတြက္ အမွန္တရားႀကီးက ေစာင့္ေနတာပါ။

Read more...

ဗင္းနစ္၏ နီ၀င္ခ်ိန္လား...

ဗင္းနစ္ျမိဳ႕ေရ ကဗာေက်ာ္ျမိဳ႕တစ္ျမိဳ႕ျဖစ္ပါေရ။ ထူးျခားေရ ေခ်ာင္းတိ၊ တူးေျမာင္းတိက ျမိဳ႕၏ နိန္ရာ အႏွံ႕ကို ျဖတ္သန္းစီးဆင္းနိန္လုိ႕ ကေကာင္းလွေရ ျမိဳ႕တစ္ျမိဳ႕ျဖစ္ပါေရ။ ရခိုင္ျပည္ကို ေရာက္ရွိလာေရ ေပၚတူဂီ ဘုန္းႀကီး ဆဘက္ခ်န္ မန္နရစ္က ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ကိုလည္း အေရွ႕တုိင္း၏ ဗင္းနစ္ (The Venice of the East)လုိ႕ တင္စားဖူးခပါေရ။ ေယေကေလ့ ဗင္းနစ္နန္႕ ေျမာက္ဦးျမိဳ႕ေရ တူေရ အခ်က္တိ ရွိေရပိုင္ မတူေရ အခ်က္တိလည္း ရွိပါေရ။

ဗင္းနစ္ျမိဳ႕ေရ အီတလီႏိုင္ငံ၏ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္၊ ေျမထဲပင္လယ္နားမွာ တည္ရွိေရ ကြ်န္းစုျမိဳ႕ ျဖစ္ပါေရ။ အိမ္ေနအိမ္ေျခတိကို ရီတိနန္႕ ၀ိုင္းနိန္တတ္လို႕ ျမိဳ႕သူျမိဳ႕သားတိ၏ အဓိက လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးမွာ ဘုတ္တိ၊ သန္ဗန္တိ ျဖစ္ပါေရ။ ရံုးလားျခင္း၊ ကုန္တင္ကုန္ခ်လုပ္ျခင္း၊ အေရးေပၚလူနာတင္ျခင္း စေရ နိတဓူ၀လုပ္ငန္းတိအားလံုးနီးပါးကို လုပ္ေဆာင္ဖို႕ ရီလမ္းေႀကာင္းကို အားကိုးကတ္ရပါေရ။

ဗင္းနစ္ျမိဳ႕လို႕ နာေမမတင္ခင္က ျမိဳ႕မွာ လူသူမနိန္ေရ ပင္လယ္၀နားက က်ဳပ္ေျမ၊ ႏုဳန္းေျမတိ လူးက်ံနိန္ေရ
ကြ်န္းစုေခ်ရာ ျဖစ္ပါေရ။ ျပည္မထဲကို အျပည္ျပည္က လာေရာက္တိုက္ခုိက္သိမ္းပိုက္ကတ္ေတခါ ယင္းကြ်န္းစုေခ်တိကို လာျပီးေက ခုိေအာင္းနိန္ကတ္ယင္း တျဖည္းျဖည္း လူဦးေရ မ်ားလာျပီးေက ျမိဳ႕ရြာ သ႑ာန္ကို ေဆာင္လားျခင္းျဖစ္ပါေရ။ ေယေကေလ့ သူရို႕မွာ ျမိဳ႕ႀကီးတစ္ခုအျဖစ္ တည္ေဆာက္ဖို႕က စိန္ေခၚမွဳ အမ်ားႀကီး ရွိနိန္ခပါေရ။

ပင္လယ္၀နားမွာ ရွိလို႕ ဆငန္ေရရာ ေပါျခင္း၊ ရီခ်ိဳ ယွားပါးျခင္း၊ နိန္ထုိင္ဖို႕ ေျမထုမွာလည္း ႏုန္းေျမ၊ က်ဳပ္ေျမ ျဖစ္နိန္လို႕ အေဆာက္အဦး ေဆာက္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေအာက္ေျခခုိင္ခံမွဳ မရွိျခင္း၊ စုိက္ပ်ိဳးေျမယွားပါးျခင္း စေရ စိန္ေခၚမွဳ တပံုတေခါင္းႀကီးကို ထိပ္တုိက္တြိကတ္ရပါေရ။ ဗင္းနစ္မွာ ယာယီနိန္ထုိင္ဖို႕ရာ သင့္ျပီးေက ေရရွည္နိန္ထိုင္ဖို႕အတြက္ ခက္နိန္ခပါေရ။ ေရရွည္နိန္ထိုင္ႏိုင္ဖို႕အတြက္၊ ျမိဳ႕ျပတည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို႕အတြက္ အင္ဂ်ီနီယာတိ၊ တတ္သိနားလည္ေရ ပုဂိၢဳလ္တိက ထိုပိုင္စမ္းသပ္ ေအပိုင္စမ္းသပ္နန္႕ ေနာက္ပိုင္းခါ အေျဖတိထြက္လာကတ္ပါေရ။

ပထမဆံုးအေနနန္႕ သစ္လံုးတိကို စိုက္ပါေရ။ ယင္းသစ္လံုးတိကို ႏုန္းေျမတိထဲကို ထိုးစုိက္ပါေရ။ ႏုန္းေျမ၊ ေပ်ာ့ရဲေရ သဲေျမတိကို ေဖာက္လို႕ ေအာက္ခံခုိင္ေရ သဲေျမကို ေရာက္ေရအထိ စိုက္ကတ္ပါေရ။ တခ်ိဳ႕ေနရာမွာ သဲေျမကို ေရာက္ဖို႕ ဥပမာ- ၇ ေပ လိုေရပိုင္ တခ်ိဳ႕ေနရာက်ေက ၇ ေပခဲြေလာက္ စိုက္ကတ္ရပါေရ။ (ေဆာက္ဖို႕ အေဆာက္အဦးေပၚမူတည္လို႕ သစ္လံုးအရွည္အတို ကြာပါဖို႕။) ေအေနရာမွာ သံလံုးတိကို မသံုးပဲ သစ္သားလံုးကို သံုးရစြာ အေႀကာင္းကလည္း ရွိပါေရ။ သံလံုးတိေရ ပင္လယ္ဆငန္ေရနန္႕ ထိတြိျပီးေက သံခ်ီးလုိက္တုိက္စားလားႏိုင္လို႕ ရာသက္ပန္ခံႏိုင္ေအာင္ သစ္မာလံုးတိကို သံုးလားျခင္း ျဖစ္ပါေရ။ Alderလို႕ေခၚေရ ေဆာင္းရြက္ႀကီြပင္တစ္မ်ိဳး(ကခ်င္အေခၚ မိုင္ေဗာ္၊ နင္ေဗာ္၊ ယန္ေဗာ္)၏ ပင္စည္လံုးတိကို သံုးလားပါေရ။ ယင္းအထက္ကမွ beam အလႊာတစ္ထပ္ တင္ပါေရ။ ျပီးေက ရီတုိက္စားဒဏ္ကို ေကာင္းေကာင္းခံႏိုင္ေရ စက်င္ေက်ာက္အလႊာကို တင္ပါေရ။ ယင္းအထက္ကမွ ကိုယ္ရို႕ေဆာက္ခ်င္စြာကို အုတ္တိနန္႕ ေဆာက္လားပါေရ။

တတ္သိနားလည္ေရ ပညာသွ်င္တိ၏ အမ်ိဳးမ်ိဳးစမ္းသပ္မွဳတိကနိန္ အေျဖရလားျခင္း ျဖစ္ပါေရ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဗင္းနစ္ေရ ျမိဳ႕ႀကီးအျဖစ္ကို ခ်က္ခ်င္းေျပာင္းလဲလားပါေရ။ ေဒသခံတိကလည္း ရီမွာ ကြ်မ္းက်င္ကတ္လို႕ ျပည္ပရန္တိကို ကာကြယ္ႏုိင္ပ်ာယ္ တိုးတက္ထြန္းကား ခပါေရ။ နိန္ရာက အကြ်န္ရို႕ ေပါက္ေတာျမိဳ႕နယ္ထဲက တခ်ိဳ႕နိန္ရာတိပုိင္ ပင္လယ္၀နားမွာ ဆားျပင္တိနန္႕ျဖစ္လို႕ ဆားအမ်ားႀကီးထြက္ခပါေရ။ ယင္းဆားတိကို ယင္းသူရို႕၏ ရီေႀကာင္းကြ်မ္းက်င္မွဳနန္႕ ေပါင္းစပ္ပနာ တျခားျမိဳ႕ရြာတိကို ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ယင္း စီးပြားေရးကုန္စည္စီးဆင္းရာ ျမိဳ႕ႀကီးျဖစ္လာပါေရ။ အရိဘက္က ပိုးထည္တိ၊ ဟင္းခတ္အမႊီးအႀကိဳင္တိ၊ ပုလဲတိ စေရ ကုန္ပစၥည္းတိကို အေနာက္ဘက္ကို တင္ပို႕ယင္း ဗင္းနစ္ျမိဳ႕ေရ ခ်မ္းသာတုိးတက္ေတ ျမိဳ႕ႀကီး ျဖစ္လာပါေရ။ တရုတ္ျပည္ကို ေရာက္လားေရ မာကိုပိုလိုေရ ဗင္းနစ္ျမိဳ႕ခံ ကုန္သည္တစ္ဦး ျဖစ္ပါေရ။

ရီလမ္းေႀကာင္းတိက ဗင္းနစ္ျမိဳ႕ခံတိကို အက်ိဳးျပဳလို႕ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ဗင္းနစ္ျမိဳ႕၏ အုပ္ခ်ဳပ္သူေရ “အသင္ပင္လယ္၊ ငါရို႕လက္ထပ္ပ်ာယ္။ ငါရို႕၏ စိုးမိုးမွဳ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ေအလက္စြပ္ကို ပီးအပ္ပါ၏။” လို႕ ဆိုပ်ာယ္ ေရႊလက္စြပ္တစ္ကြင္းကို ရီထဲကို ၀ဲခ်တတ္ပါေရ။ ေအဂုကေတာ့ ဗင္းနစ္ျမိဳ႕ကို အက်ိဳးျပဳေရ ရီပင္လယ္ကပဲ ဗင္းနစ္ျမိဳ႕၏ ဆက္လက္တည္တံ့ႏိုင္ဖို႕အေရးကို ျခိမ္းေျခာက္စိန္ေခၚနိန္ပ်ာယ္ ျဖစ္ပါေရ။

ယင္းအထဲက အႀကီးမားဆံုး စိန္ေခၚမွဳတစ္ခုကေတာ့ ေျမမ်က္ႏွာ နိမ့္က်ျခင္း ျဖစ္ပါေရ။ တည္ကတည္းက ေအာက္ခံေျမမွာ သဲေက်ာက္၊ သက္ရင့္ေက်ာက္တိခံထားေရ ေျမမဟုတ္ပဲ ပင္လယ္၀နားက ႏုန္းေျမ၊ သဲေျမဆိုခါ အထက္က အေဆာက္အဦးအလီးခ်ိန္တိက ေအာက္ကို ဖိယင္း ဖိယင္းနန္႕ ရီထဲကို နိမ့္က်၀င္လာနိန္ပါေရ။ တခ်ိဳ႕အေဆာက္အဦးတိ၊ တာ၀ါတိဆိုေက ေစာင္းက်လာနိန္ပါေရ။ အျခားတဘက္မွာလည္း ကဗာႀကီးပူႏြီးလာမွဳေႀကာင့္ ပင္လယ္ရီမ်က္ႏွာျပင္က တျဖည္းျဖည္း တက္လာနိန္ပါေရ။ တခ်ိဳ႕ပညာသွ်င္တိက ပင္လယ္ရီမ်က္ႏွာျပင္ ျမွင့္တက္မွဳေရ လာဖို႕ ဆယ္စုႏွစ္တိမွာ ပိုျမန္လာႏိုင္ေရလို႕လည္း ခန္႕မွန္း ေျပာဆိုနိန္ကတ္ပါေရ။

ပင္လယ္ဆငန္ေရတိကရာ ဗင္းနစ္ျမိဳ႕၏ အထက္ပိုင္း အုတ္ထည္တိကို ထိေက ဆားဓတ္ေႀကာင့္ အုတ္တိ ႀကီြမြပ်က္စီးလားပါဖို႕။ အျမင္သာယာမွဳတိအတြက္ရာမက အေဆာက္အဦးတိ၏ ေဘာင္ထည္ခုိင္ခံမွဳတိ (structural integrity)အတြက္ပါ အမ်ားႀကီး စိုးရိမ္ရပါေရ။ ျပည္သူတိ၏ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္တိအတြက္ စိုးရိမ္ရပါေရ။ တဖက္မွာ- အျမဲတမ္း ျပန္လည္ ျပဳျပင္ဖို႕စရိတ္တိက တျခား အီတလီျပည္မမွာ နိန္ထုိင္စရိတ္တိထက္ အဆမတန္ ႀကီထြားလာေက သာမန္ျပည္သူတိ အနိန္နန္႕ ဆက္နိန္ႏိုင္ကတ္ဖို႕မဟုတ္ပါပ်ာယ္။ ေအပိုင္ စိန္ေခၚမွဳတိကို လက္ရွိ အီတလီနန္႕ ကဗာ့ပညာသွ်င္တိက ေရရွည္က်က် ဇာပိုင္လုပ္ကတ္ဖို႕လဲ၊ ကုန္က်စရိတ္ သက္သက္သာသာနန္႕ ဇာပိုင္ကုိင္တြယ္ေျဖယွင္းကတ္ဖို႕လဲ ဆိုစြာကေတာ့ စိတ္၀င္စားစရာပါ။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဗင္းနစ္ျမိဳ႕၏ အနာဂတ္ကေတာ့ မသဲမကဲြ မေရမရာ ရွိနိန္ပါေႀကာင္း.....

A&E TV Channel၏ Ancient Mysteries: The Miraculous Canals of Venice မွတ္တမ္းဗီဒီယိုကို မွီျငမ္းသည္။

Read more...

Rohingya Invasion by U Khin Maung Saw (Berlin)

Click here

Read more...

အထူးအလုပ္ပီး တရားစခန္း - ရတနာမာရ္ေအာင္ ဆရာေတာ္

အထူးအလုပ္ေပး တရားစခန္း Read more...

သမုိင္းရီး မွန္ပါစီ - ရတနာမာရ္ေအာင္ ဆရာေတာ္

သမုိင္းေရး မွန္ပါေစ Read more...

ရတနာမာရ္ေအာင္ ဆရာေတာ္ ေရႊရတုအထိမ္းအမွတ္ စာေစာင္

ရတနာမာရ္ေအာင္ ဆရာေတာ္ ေရႊရတု အထိမ္းအမွတ္ စာေစာင္
Read more...

ေတာရစံေပ်ာ္ ျမတ္သူေတာ္ - ရတနာမာရ္ေအာင္ ဆရာေတာ္

ေတာရစံေပ်ာ္ ျမတ္သူေတာ္ Read more...

ေလာကမဥၥဴေစတီေတာ္ အျဖစ္အပ်က္ - ျပည္တြင္းစာရြီးဆရာတစ္ဦး

ေအခ်င့္ကို ႏွိပ္ပါ

Read more...

Burma's Western Border as Reported by the Diplomatic Correspondence by Dr. Aye Chan

Click here

Read more...

သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ႏုိင္ငံေရးနန္႕ ဥပေဒ

ကမၻာေက်ာ္ ေယးလ္ တကၠသိုလ္ႀကီးမွ ပို႕ခ်ေသာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေရးနန္႕ ဥပေဒ အတန္းကို အင္တာနတ္ထက္မွာ အလကား တင္ပီးထားစြာျဖစ္ပါေရ။ အဂၤလိပ္စာ ေအာက္ခံစာတန္းထိုးထားပီးေရ အတြက္ေႀကာင့္လည္း ႀကည့္ရွဳနားေထာင္သူကို ပုိျပီးေက နားလည္လြယ္စီဖို႕ျဖစ္ပါေရ။ ယင္းပိုင္ပ်ာယ္ တျခား စိတ္၀င္စားဖြယ္ အတန္းတိကိုလည္း ေလ့လာသင္ယူႏုိင္ပါေရ။ တစ္ေယာက္စီအရည္အခ်င္းျမွင့္မွ လူမ်ိဳးျမွင့္ႏိုင္ဖို႕ ျဖစ္ေတအတြက္ေႀကာင့္ ရခုိင္အမ်ိဳးသားအမ်ိဳးသမီးမ်ား ေလ့လာႏိုင္ဖို႕ မွ်၀ီလုိက္ရပါေရ။ ပို႕ခ်မွဳတိကို ႀကည့္ရွဳဖို႕ ေအနိန္ရာကိုႏွိပ္ပါ။ Read more...

ေလး၀တီႏွင့္ ေလးကိုင္းသဏၭာန္ေျမ - ေလာကပါလနတ္မင္း

ေအနိန္ရာမွာ ႏွိပ္ပါ

Read more...

ရခုိင့္သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို သျဂိဳလ္ျခင္း

အကြ်န္ရို႕၏ ရကၡပူရတုိင္းဌာနီကို သမုတ္ထားေရ နာေမတိထဲမွာ သႏၱာျမီဆိုစြာလည္း တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္ေတ။ အေႀကာင္းမွာ ကီလိုမီတာ ၇၄၀ ရွည္လ်ားေရ ရခုိင္ကမ္းရိုးတန္းတေလွ်ာက္မွာ သႏၱာေက်ာက္တန္း ေက်ာက္ပန္းခက္ႀကီးတိ တည္ဟိနိန္လို႕ပဲျဖစ္ပါေရ။ သင့္ေတာ္ေရ ရာသီဥတု၊ သင့္ေတာ္ေရ ရီအပူခ်ိန္စေရ အရင္းခံသဘာ၀တရားတိ ေကာင္းမြန္မွဳေႀကာင့္ သႏၱာေက်ာက္တန္းတိေရ ႏွစ္ေပါင္း သန္းနန္႕ခ်ီေအာင္ ႀကာေညာင္းတည္တံလွ်က္ဟိနိန္ခကတ္ေတ။ ရခုိင္ျပည္၏ ေခတ္အဆက္ဆက္က မွီခုိအားထားလာကတ္ရေရ ရီထြက္ကုန္လုပ္ငန္းကိုလည္း အက်ိဳးျပဳလာခပါေရ။ ငါး၊ပုစြန္လုပ္ငန္းေရ ဂနိန္႕ရခုိင္ျပည္၏ ႏုိင္ငံျခား၀င္ေငြ ယွာအပီးဆံုး စီးပြားေရးတစ္ခု ျဖစ္ေတ။ (ပုစြန္ကန္ဧကဆိုေက ၉၇-၉၈ ခုႏွစ္ေလာက္က ၅ေသာင္းေက်ာ္ရာ ဟိခစြာကနိန္ ၀၅-၀၆ေလာက္မွာ ၂ သိန္း ၂ ေသာင္း ၀န္းက်င္ထိ ဟိလာသည္။) ေနာင္အနာဂတ္အတြက္လည္း အေရးႀကီးေရ စီးပြားေရးအေဆာက္အအံုႀကီးတစ္ခုလည္း ျဖစ္ေတ။ ယင္းအတြက္ေႀကာင့္ ရကၡသႏၱာျမီ၏ သႏၱာေက်ာက္တန္းတိေရ ရခုိင္ျပည္၏ အျမဳေတ ရတနာတစ္ခုျဖစ္ေတ။

ေျမာက္ဦးက ဘုိးစုိင္ေဘာင္ဆက္ ကိုးကြယ္နိန္ေရ ဘုရားကို ဆီးမီးပန္း ကပ္ဖို႕ လားခါမွ ရထားလမ္းစီမံကိန္းေႀကာင့္ ဘုရားတစ္ျခမ္းပါလခပ်ာယ္မွန္း သိခကတ္ရေရပိုင္ အဂုတစ္ဖန္လည္း ရခုိင္ျပည္၏ အျမဳေတ ရတနာကို ဒိုင္းနမိုက္ခဲြပနာ ဖ်က္ဆီးပလုိက္ပ်ာယ္လတ္။ ငါးတိလည္း အမ်ားအျပား သီကတ္ပါေရလတ္။ သႏၱာေကာင္ေခ်တိ၏ လံု႕လနန္႕ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တည္ေဆာက္ထားေရ သႏၱာေက်ာက္စိုင္တိကို ယင္းသူရို႕က စကၠန္႕ပိုင္းအတြင္းမွာ ဖ်က္ဆီးပလုိက္ကတ္ပါပ်ာ။ "ျဖစ္ပ်က္ ျဖစ္ပ်က္"လုိ႕ အနိစၥတရားကို ရွဳရဖုိ႕အစား "ျဖစ္လခယာ ပါလခယာ"လို႕ရာ ရွဳမွတ္ကတ္ရဖို႕ပ်ာယ္လာ။ မျဖစ္ခင္ မသိရေရ ဘ၀၊ မေျပာခ်င္ ေဂ်ာင္ထိုးခံထားရေရ ဘ၀၊ မျဖစ္ခင္ တားပိုင္ခြင့္မဟိေရ ဘ၀၊ ျဖစ္ပ်က္ျပီးေကေလ့ ဇာေလာက္ ျဖစ္ပ်က္လားခလဲ မသိရေရ ဘ၀။

ႏိုင္ငံျခားေကာ္ပိုေရးရွင္းတိ၏ တုိက္ရိုက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳတိေရ ျမွဳပ္ႏွံျခင္းခံရေရ ေဒသအတြက္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အက်ိဳးရလဒ္တိကို ေပၚထြန္းစီႏိုင္ေရ အတြက္ေႀကာင့္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ဆိုေက ႀကိဳဆိုသင့္စြာေတာ့ အမွန္ပါရာ။ ေယေကေလ့ အဂုပိုင္ စနစ္ဆိုး စနစ္ပ်က္ေႀကာင့္ ကိုယ့္ျပည္အတြက္ အက်ိဳးမဟိေရအျပင္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ဆံုးရွံဳးမွဳတိကိုရာ ရခုိင္သားတိမွာ လက္၀ယ္ပိုက္ကတ္ရပါေရ။ ကိုယ့္ျပည္က သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ထြက္ယင့္သားနန္႕ ဖဲြခြံေလာင္စာနန္႕ မီးထြန္းကတ္ရဖို႕အေနအထားကို ေရာက္နိန္ကတ္ပါပ်ာယ္။ (ယင္းခ်င့္ေတာင္ ရက္တုိင္း၊ ေနရာတိုင္း ရကတ္ဖို႕မဟုတ္ပဲနန္႕ ေက်းဇူးႀကီးလွပါေပတယ္ သမၼတႀကီးေရ ဆိုျပီးေက ထုိင္ရွိခုိးခုိင္းဖို႕သိေယ။)

တရုတ္တိ တည္ေဆာက္နိန္ေရ စီမံကိန္းတိမွာ ရီနံသန္႕စင္ေရးစက္ရံု၊ ဓာတုေဗဒစက္ရံုတိကလည္း ပါနိန္ေရ။ ယင္းခ်င့္တိက ရခုိင့္သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အတြက္ အထူးစိုရိမ္စရာပါ။ နဂုိကတည္းက စီးပြားေရးနန္႕ ပတ္သက္လာေက ဇာတစ္ခုကိုေလ့ ဂရုမစိုက္ဆိုျပီးေက နာေမႀကီးေရ တရုတ္ကုမ္ပဏီတိနန္႕ မိမိအာဏာျမဲေရးနန္႕ ပတ္သက္လာေက ဇာတစ္ခုကိုေလ့ ဂရုမစုိက္ေတ နအဖရို႕၏ အႀကင္လင္မယားဇာတ္ေႀကာင့္ ရခုိင့္သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ေရ ငါးပါးမကလုိ႕ အပါးငါးရာေတာင္ ေမွာက္လားႏိုင္ေရ။

အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက လာလတ္ေတ ရီနံတင္ သေဘၤာတိ ရခုိင္ျပည္ကမ္းရိုးတန္းနားမွာ ယိုက်လားေရ ေမွာက္လားေရ ဆိုေဂ ဇာျဖစ္လားဖုိ႕လဲ။ ရီနံတင္သေဘၤာကနိန္ ပိုက္လုိင္းကို အေျပာင္းမွာ ယိုက်လားေက ဇာပိုင္လုပ္ဖို႕လဲ။ အေနာက္ေတာင္မုတ္သန္လီ ဆိုင္ကလုန္း၀င္ေရာက္မွဳေႀကာင့္ ရီနံနန္႕ တျခား ဓာတ္တုပစၥည္းတင္ သေဘၤာတိ ေမွာက္လားေက သူရို႕ ဇာလုပ္ကတ္ဖို႕လဲ။ ရီနံသန္႕စင္ စက္ရံုက ထြက္ဟိလာဖို႕ အညစ္အေႀကးတိကို ဇာကို သြန္ခ်ကတ္ဖို႕လဲ။ ဓာတုအညစ္ေႀကးတိကို၀ါ ဇာပိုင္ကိုင္တြယ္ကတ္ဖို႕လဲ။ ေအေလာက္ ဥပေဒတင္းႀကပ္ေတ အေမရိကမွာေတာင္ ျပီးခေရ ႏွစ္ထဲက မကၠဆီကို ပင္လယ္ေကြ႕မွာ ရီနံတူးစင္ေပါက္ကဲြမွဳေႀကာင့္ ရီနံယိုဖိတ္လို႕ ဘီလီလ်ံေပါင္းမ်ားစြာ ဆံုးရွံဳးကတ္ရပါေရ။ သားငါးတိရိစၦာန္ေပါင္းမ်ားစြာ သီဆံုးကတ္ရပါေရ။ ပုစြန္လုပ္ငန္း၊ ငါးလုပ္ငန္းတိကို အႀကီးအက်ယ္ ဂယက္ရုိက္ခတ္လားေရ။ ယင္း၏အက်ိဳးယုတ္တိကို ေနာက္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံကတ္ရဖို႕သိျဖစ္ေတ။

တရုတ္ႏိုင္ငံမွာဆိုေက ပိုေတာင္ ဆိုးသိေရ။ ႏွစ္တုိင္း ရီနံယိုဖိတ္မွဳတိ တပံုတေခါင္းႀကီး။ ျပီးခေရ ႏွစ္ (၂၀၁၀) ဇြန္လက တရုတ္ျပည္၏ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္မွာ ဟိေရ ဒဲလ္လီယံလို႕ေခၚေရ ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္းမွာ ရီနံယိုဖိတ္ခေရ။ ရီနံတင္သေဘၤာကနိန္ ပိုက္လုိင္းကို အေျပာင္းမွာ ပိုက္လုိင္းႏွစ္လုိင္း ေပါက္ကြဲလို႕ ရီနံဆီ စည္ေပါင္း ၄သိန္းေက်ာ္ ယိုက်လားေရ။ စတုရန္းကီလိုမီတာ ၄၃၀ ေက်ာ္ေရ ပင္လယ္ရီမ်က္ႏွာျပင္ေရ ရီနံဆီတိနန္႕ ျပန္႕ႀကဲ ညစ္ပတ္လားေရ။ ယင္းပိုင္ရခုိင္ျပည္မွာလည္း ျဖစ္ဖို႕လို႕ ေျပာလို႕ရေရ။ ဇာခါျဖစ္ဖို႕လဲရာ ေစာင့္ႀကည့္ရဖို႕။ ယင္းပိုင္ျဖစ္ေက၀ါ။ ခံရဖုိ႕စြာက ရခုိင္သားတိ။ ခံရဖို႕စြာက ရခုိင္ျပည္၏ သႏၱာေကာင္တိ၊ သားငါးပုစြန္တိ၊ လမုေတာတိ၊ အက်ိဳးျမီတိ (wetlands)စေရ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္တိ။ ယင္းနစ္နာမွဳတိ၊ ႏွစ္ေပါင္းတာရွည္ႏိုင္ေရ ဆံုးရွံဳးမွဳအတြက္ကေလ့ နစ္နစ္ေႀကးရဖို႕လမ္းကလည္း မျမင္။ ေက်ာက္ျဖဴက တရုတ္လုပ္ငန္းခြင္တစ္ခုမွာ ကားတုိက္ခံရလို႕ ေဆးရံုတင္ရေရ မိန္းမတစ္ေယာက္ကို မသဒၵါရီစာ က်ပ္ ၂၀၀၀ ရာ နစ္နာေႀကးပီးေရလတ္။

မွီျငမ္း
1. National Oceanic and Atmospheric Administration, Coral 101, http://coralreef.noaa.gov/aboutcorals/coral101/, accessed on May 22, 2011.
2. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Myanmar - Mission Report on Coastal Aquaculture, http://www.fao.org/docrep/004/ad497e/ad497e05.htm, accessed on May 22, 2011.
3. The Boston Globe, Oil Spill in Dalian, China, http://www.boston.com/bigpicture/2010/07/oil_spill_in_dalian_china.html, accessed on May 22, 2011.
4. Mya Than Tun, Dr. Yin Yin Moe, Soe Hla, Update Fisheries Information, Environment and Overview, http://iwlearn.net/iw-projects/Fsp_112799469247/reports/IWS-14%20Country%20Report%20-%20Myanmar.pdf, accessed on May 23, 2011.
5. Narinjara, ဂတ္စ္ပိုက္လုိင္းတည္ေဆာက္ရာတြင္ ဒိုင္းနမိုက္ျဖင့္ ေက်ာက္ေဆာင္မ်ားကို ျဖိဳခ်ေနသျဖင့္ ေရေနသတၱ၀ါမ်ား ေသဆံုးေန, http://www.narinjara.com/detailsbur.asp?id=3180, accessed on May 22, 2011.
6. Narinjara, ကားတုိက္ခံရ၍ ေဆးရံုတင္ရသူ အမ်ိဳးသမီးကို တရုတ္ကုမ္ပဏီက ေငြ ၂၀၀၀ သာ ေလ်ာ္ေႀကးေပး, http://www.narinjara.com/detailsbur.asp?id=3171, accessed on May 22, 2011.

Read more...

တလဲြရာ

သူရို႕ ဇာေရာက္လားကတ္ေလမသိ။
တပတ္လံုးလံုး ယင္းသူရို႕ေႀကာင့္ ေမွာင္မွဳိင္းျပီးေက နိန္လို႕မေကာင္း။

ေအနိန္႕ေတာ့ ေပၚမလာ။
ေကာင္းကင္တစ္ခုလံုး ျပာျပာလင္းလင္း။
ပတ္၀န္းက်င္ကလည္း နီေရာင္ျခည္တိနန္႕ စိုစြတ္လို႕။
အစိမ္းေရာင္တိကလည္း အားလံုးကို နီရာယူလုိ႕။

သငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ဖုန္းဆက္ေတ။
"ေ၀း.. ေအနိန္႕လာဖို႕မနား"
အကြ်န္'မိန္႕' လားေရ။
သူေျပာမွ အတြက္ေပၚလာေရ။
ခပ္တည္တည္နန္႕
"မလာပဲ ဟိဖုိ႕လားေယ"


မိုးရြာထားလို႕ ျဖစ္နိန္ေရ အိမ္ရိက ပန္းေမြ႕ယာကို နင္းေလွ်ာက္လာယင္းနန္႕...

"အေ၀း.. တစိက မမွန္"
"အားလံုးက တလဲြရာ"
အကြ်န္ေအာ္လုိက္မိေရ။
ေတာ္သိေရ။ အနားမွာ လူမဟိလို႕။

အမွန္တကယ္ျဖစ္သင့္စြာက အိမ္ရိက လမ္းက ငါအိပ္ေတ ႀကမ္းခင္းပိုင္ မာေတာင့္နိန္ရဖို႕စြာ။
အပင္စိမ္းတိကိုလည္း အကြ်န္ မေက်နပ္။
နီေရာင္ျခည္ကိုလည္း အကြ်န္ မေက်နပ္။
ဇာျဖစ္လို႕ ပိုတုိဆင္းသစ္ဆစ္ လုပ္ပီးနိန္ရေလ။
အစိမ္းေရာင္တိက အားလံုးကို နိန္ရာယူလို႕။
ဇာျဖစ္လို႕ အစိမ္းေရာင္တိကိုပဲ ဖန္တီးပီးနိန္ရေလ။
တျခားအေရာင္ေခ်တိကုိလည္း ဖန္တီးအံုးသိပလင္။

အကြ်န္ သတိရလို႕နာရီႀကည့္လုိက္မိေရ။
အကြ်န္ေနာက္က်နိန္ပ်ာယ္။

ျခီလွမ္းတိကို ကက်ယ္လွမ္းယင္းနန္႕ ကမူးကရူး လားနိန္မိေရ။
ေနာက္က်လို႕မျဖစ္။
ေအနိန္႕ ဗိုလ္ေလာင္းသင္တန္းေက်ာင္း ေဖာင္ပိတ္ဖို႕။ ။

--------------------------------------------------------------------
အကို႕စာတိက နည္းနည္း လလီးေခ် ခံပါေရ ဆိုေရ ေဘာ္ဒါတိအတြက္ အသစ္ေခ်တစ္ပုဒ္ကို စမ္းႀကည့္လုိက္ပါယင့္။ Feedback ပီးေရအတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါေရ။

Read more...