မက္ဂါစီးတီး (Megacities)

၁၉၇၀ ၀န္းက်င္မွာ ကုလသမဂ ကနိန္ျပီးေက စကားလံုးအသစ္တစ္လံုး ထြင္လုိက္ပါေရ။ ယင္းစကားလံုးကေတာ့ခါ 'မက္ဂါစီးတီး' (Megacity) ျဖစ္ပါေရ။ လူဦးေရ ၈ သန္းေက်ာ္ဟိေရ ျမိဳ႕ႀကီးတိကို မက္ဂါစီးတီးလုိ႕ ေခၚလာပါေရ။ ၁၉၉၀ ဘက္ကို ေရာက္လာေရအခါမွာ မက္ဂါစီးတီးျဖစ္ရဖို႕ လူဦးေရကို ထပ္တိုးလုိက္ပါေရ။ သန္း ၁၀ ျဖစ္လားပါေရ။

၁၉၈၅ ခုႏွစ္ခါက ကမၻာ့မွာ မက္ဂါစီးတီး ၈ ခုရာ ဟိခပါေရ။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ကို ေရာက္လာေရခါေတာ့ မက္ဂါျမိဳ႕ႀကီး ၁၈ ျမိဳ႕ျဖစ္လာပါေရ။ ၂၀၁၅ ကို ေရာက္လာေကေတာ့ခါ ကမၻာမွာ မက္ဂါစီးတီး ၃၄ ျမိဳ႕ထိ ဟိလာဖို႕လို႕ ခန္႕မွန္းထားကတ္ပါေရ။ ယင္းျဖစ္လာဖို႕ ၃၄ ျမိဳ႕ထဲက ၆ ခုေသာ ျမိဳ႕ႀကီးတိရာ တိုးတက္ဖြံျဖိဳးမွဳ ႀကီးမားေရ ႏုိင္ငံတိမွာ ဟိဖို႕ျဖစ္ပါေရ။ ယင္းျမိဳ႕တိကေတာ့ ေလာ့စ္အန္းဂ်လီးစ္၊ ေမာ္စကို၊ နယူးေယာ့ခ္၊ အိုဆာကာ၊ ပဲရစ္ နာင့္ တိုက်ိဳျမိဳ႕ရို႕ျဖစ္ပါေရ။ ေယေကေလ့ ၂၀၁၅မွာ ျဖစ္လာဖို႕ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး ျမိဳ႕ႀကီးတိထဲက ၈ခုကေတာ့ဂါ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံတိမွာ တည္ဟိနိန္ပါဖို႕။ ယင္းျမိဳ႕ႀကီးတိထဲမွာ ဟိလာဖို႕ လူဦးေရဆိုစြာလည္း သန္းေပါင္း ၄၀၀ ၀န္းက်င္ထိ ဟိလာဖို႕လို႕ ခန္႕မွန္းထားကတ္ပါေရ။

ယင္းအတြက္ေႀကာင့္ လူဦးေရ အဆမတန္ တိုးပြားလာမွဳတိေရ တကယ္တမ္းက်ေက ျမိဳ႕ျပလူဦးေရ ေပါက္ကြဲတိုးပြားလာမွဳလို႕ ဆိုေကလည္း မမွားပါ။ ကမၻာ့မွာ လူဦးေရ မ်ားလာေရ ဆိုစြာကေတာ့ မွန္ပါပ်ာယ္။ ေက်းလက္ကနိန္ ျမိဳ႕ျပကို ေျပာင္းရိနိန္ထုိင္နီကတ္ေတ ဆိုစြာကေလ့ မွန္ပါပ်ာယ္။ ေယေကေလ့ သတိထားစရာက ယင္းပုိင္အဆမတန္ တိုးပြားလာမွဳတိေရ ဆင္းရဲေရ၊ ဖြံ႕ျဖိဳးမွဳ နည္းပါး (သို႕မဟုတ္) ေႏွးေကြးေရ ႏိုင္ငံတိမွာ ျဖစ္နိန္ကတ္ေတ ဆိုစြာပဲ ျဖစ္ပါေရ။ လူဦးေရ တစ္သန္းေက်ာ္ေရ ျမိဳ႕ႀကီးတိ ကမၻာမွာ ေကာင္းမ်ားလားခပါပ်ာယ္။ စုစုေပါင္း ၂၉၀ ေက်ာ္ ဟိနိန္ပါပ်ာယ္။ ယင္းအထဲက ၂၈၄ ျမိဳ႕က ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံက ျမိဳ႕တိပဲ ျဖစ္နိန္ပါေရ။ ဥပမာ - အိႏိၵယႏိုင္ငံ မြမ္ဘုိင္း (ဘံုေဘ)ျမိဳ႕ဆိုေက တစ္ႏွစ္မွာ လူသစ္ ၅ သိန္းေက်ာ္ တိုးပြားအေျခစိုက္ရာ ျမိဳ႕ျဖစ္ပါေရ။ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္ကမွ လူဦးေရ တစ္သန္းျပည့္ခေရ မကၠစီကိုစီးတီးျမိဳ႕ဆိုေက အဂု လူဦးေရ ၁၈ သန္းေက်ာ္လခပါပ်ာယ္။ ဘရာဇီးႏိုင္ငံက ဆာအိုေပါလ္လို (Sao Paulo)ျမိဳ႕ဆိုေကလည္း ယင္းအတုိင္းပဲ ျဖစ္ပါေရ။ ကုလသမဂ က ခန္႕မွန္းစြာက ၂၀၁၅မွာ မြမ္းဘုိင္းျမိဳ႕လူဦးေရေရ ၂၈ သန္းကို ေရာက္လာျပီးေက ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံက လားဂိုစ့္(Lagos)ျမိဳ႕လူဦးေရလည္း ၂၃ သန္းဟိလာဖို႕လို႕ ဆိုထားပါေရ။ အရည္အတြက္ထက္ အရည္အေသြးက ပိုတန္ဖိုးဟိေရပိုင္ ျမိဳ႕တိအဆမတန္ႀကီးထြားမွဳကို ျဖစ္ေပၚလာစီေရ လူဦးေရႀကီးထြားမွဳကလည္း ကမၻာႀကီးနာင့္ ႏိုင္ငံမွာဟိနိန္ေရ အေျခခံအေဆာက္အအံုတိအတြက္ စိန္ေခၚမွဳတိ ျဖစ္ေပၚစီနိန္ပါေႀကာင္း.....

မွတ္ခ်က္။ ။ J. John Palenရီးသားေရ The Urban Worldစာအုပ္မွ ဖံြ႕ျဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ား (Developing Countries)အခန္းက စိတ္၀င္စားဖြယ္တခ်ိဳ႕ကို စာဖတ္သူတိအတြက္ ၀ီငွလုိက္ပါသည္။

ဓာတ္ပံု။ ။ http://www.nairaland.net/forum/images/lagos.jpg