Pages

Sunday, January 3, 2010

အရက္အေႀကာင္း တေစ့တေစာင္း (၁)


ရခုိင္ျပည္နာင့္ အရက္ႀကိဳက္ေတ ရခုိင္တိအေႀကာင္းကိုေတာ့ အက်ယ္ခ်ဲ႕ျပီးေက ေျပာဖို႕ေတာ့လိုဖို႕မဟုတ္ပါ။ အရက္ေသာက္လိုက္လို႕ စိတ္ကိုလြတ္လပ္စီျပီးေက ေပ်ာ္ဂတ္ရေရပိုင္ အရက္ေသာက္ျပီးေက သြီးဆိုးရမ္းကားလို႕ ပ်က္လားခရေရ မိသားစုေခ်တိ၊ စီးပြားေရးတိ၊ ဘ၀တိကလည္း ဒုနာင့္ေဒးပါ။ ယင္း၏အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ ရခုိင္ျပည္၏တိုးတက္မွဳလမ္းစတိကိုလည္း တဘက္တလမ္းက အညြန္႕ခ်ိဳးပစ္နိန္ပါေရ။ က်ေနာ္ရို႕ ရခုိင္သားတိကလည္း အရက္ေရ ဆိုးေရဆိုစြာကို မသိေစာ္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ သိဂတ္ပါယင့္။ ေယေကေလ့ အရက္က ဇာျဖစ္လို႕လူကို မူးယစ္စီလဲ၊ ဇာေရာဂါတိကို ဇာေႀကာင့္ ျဖစ္စီလဲလို႕ မိန္းလိုက္ေက ေျဖႏိုင္ေရလူက ေကာင္းရွားပါေရ။ ႀကားဖူးသေယာင္နာင့္ တတ္ေယာင္ကား လုပ္ကတ္ေတ လူတိရာ မ်ားပါေရ။ ယင္းပိုင္ပ်ာယ္ ေအဂုပိုင္အရက္ကို အလြန္အကြ်ံေသာက္နိန္ေစာ္တိကို အရက္မေသာက္ကဲ့လို႕ ပစနာင့္အတင္း တားျမစ္ရံုေလာက္နာင့္ မရႏုိင္ေစာ္အေႀကာင္းအရာတိကလည္း ဟိနိန္ပါေရ။ ယင္းပိုင္ေသွ်ာင္ အရက္အေႀကာင္းကို စနစ္တက်သိဟိႏုိင္ဖို႕ သိပၸံနည္းက်နာင့္ ဆီးပညာရွဳေထာင့္တိကို ကိုးကားလို႕ ရြီးသားလုိက္ရပါေရ။

အရက္ သို႕မဟုတ္ Ethanol အရက္ဂုဏ္သတၱိပါေရ ယမကာရည္တိုင္းမွာ အီသိုင္း အယ္လ္ကိုေဟာ (ethyl alcohol)လို႕ေခၚေရ စိတ္ႀကြစီေရ ဓာတ္တစ္ခုပါပါေရ။ Ethyl alcoholကို အက္သေနာ(Ethanol) လို႕လည္း ေခၚကတ္ပါေရ။ Ethanolကိုေတာ့ လူတိ ႀကားဖူးကတ္ဖို႕ထင္ပါေရ။ Ethanolဆိုစြာ ေလာင္စာဆီတစ္မ်ိဳးပါ။ ဥပမာ-ဘရာဇီးႏုိင္ငံ မွာဆိုေက ႀကံ(Sugar cane)ကနိန္တဆင့္ အီသေနာကို ထုတ္လုပ္ျပီးေက ကားမွာသံုးဖို႕ ေလာင္စာဆီအျဖစ္ အသံုးျပဳကတ္ပါ ေရ။ ေသာက္ဖို႕ မသင့္ေတာ္ေရ၊ ကေကာင္းျပင္းေရ အရည္တမ်ိဳးျဖစ္ပါေရ။ ယင္းအတြက္ေႀကာင့္လည္း ေသာက္ေစာ္အရက္တိမွာ အမ်ားႀကီးထည့္လို႕မေကာင္းစြာပါ။ ဘီယာမွာဆိုေက ethanol ၃ ရာခုိင္ႏွဳန္းကနိန္ ၆ ရာခုိင္ႏွဳန္းအထိ ပါတတ္ပါေရ။ ၀ိုင္(Wine)တိမွာဆိုေက ၇ ရာခုိင္ႏွဳန္းကနိန္ ၁၅ ရာခုိင္ႏွဳန္းအထိပါတတ္ပါေရ။ ခ်န္ပိန္း (Champagne)မွာဆိုေက ၈ ရာခုိင္ႏွဳန္းကနိန္ ၁၄ ရာခုိင္ႏွဳန္းအထိပါတတ္ပါေရ။ ရမ္၊ ဂ်င္၊ ေဗါဒ္ကာ (vodka)၊ ၀ီစကီ စေရ အျပင္းစားအရက္တိမွာဆိုေက ၄၀ ရာခုိင္ႏွဳန္းကနိန္ ၉၅ ရာခုိင္ႏွဳန္းအထိ ပါတတ္ပါေရ။ အရက္အစစ္ဆံုး(ethanol ၁၀၀ ရာခုိင္ႏွဳန္းနီးပါးပါေရ)ကို ေအအတိုင္းအႀကမ္း၊ တစ္ခုေလ့မေရာဘဲနာင့္ ေသာက္ေက သီႏုိင္ဖို႕ ရာခုိင္ႏွဳန္းကလည္း ၁၀၀ ရာခိုင္ႏွဳန္းနီးပါး ဟိပါေရ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ခါ အျပင္းစားအရက္တိမွာ ethanol (သို႕) alcohol ပါ၀င္ႏွဳန္း ၄၀ ရာခုိင္ႏွဳန္းေလာက္ ဟိတတ္ပါေရ။

အရက္လုပ္နည္း သံုးမ်ိဳး
အရက္ကို နည္းသံုးမ်ိဳးထဲက တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို သုံးျပီးေက လုပ္ႏိုင္ပါေရ။
၁။ ပထမနည္းကေတာ့ အမ်ားသံုးနည္းျဖစ္ေတ သစ္သီးတိ၊ သီးႏွံတိကို အခ်ိဳင္ေဖာက္ျပီးေက လုပ္ေတနည္းပါ။ ယင္းနည္းနာင့္ လုပ္လို႕ရလာစြာကို အထက္က ေျပာခေရပိုင္ ethanol လို႕ေခၚစြာပါ။
၂။ ေနာက္တစ္နည္းကေတာ့ခါ ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ႀကြင္းတိက ရေရ ေလာင္စာဆီ(ရီနံ၊ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕)ကို ဓာတုေဗဒဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲမွဳ(chemical modification)ျပဳျပီးေက အရက္အျဖစ္ကို ေျပာင္းေရ နည္းပါ။ ယင္းနည္းနာင့္ ရလာေရ အရက္တိကို industrial alcohol လို႕ ေခၚပါေရ။
၃။ ေနာက္ဆံုးနည္းကေတာ့ခါ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ကို ဟုိက္ဒရိုဂ်င္နာင့္ ဓာတုေဗဒဆုိင္ရာ ေျပာင္းလဲျပီးေက ထုတ္လုပ္ေတ အရက္တစ္မ်ိဳးပါ။ ယင္းနည္းနာင့္ ရလာေရ အရက္ကို methanol alcohol(သို႕) wood alcohol လို႕ ေခၚပါေရ။ ေယေကေလ့ ဒုတိယနည္းနာင့္ တတိယနည္းကို သံုးျပီးေက ရလာေရ အရက္တိက ေကာင္းအဆိပ္ျပင္း တတ္ပါေရ။ တဖဲ့ေခ်ေသာက္မိေကေတာင္မွ မ်က္စိကန္းျခင္း၊ အသက္ဆံုးရွံဳးျခင္းတိကို ျဖစ္ေပၚစီႏိုင္ပါေရ။

အရက္နာင့္ လူ႕ခႏၶာ
လူတစ္ေယာက္က အရက္တစ္ခြက္ကို ေသာက္လိုက္စြာနာင့္ ယင္းအရက္တိ၏ ၂၀ ရာခုိင္ႏွဳန္းေလာက္ေရ အစာအိမ္(stomach)ကနိန္တဆင့္ ေသြးေႀကာထဲတိကို ခ်က္ခ်င္းစိမ့္၀င္လားပါေရ။ ေသြးေႀကာတိထဲကို အရက္ဓာတ္ေရာက္လခစြာနာင့္ခ်က္ခ်င္း မူးယစ္ေတ အသိကို ခံစားလာရပါေရ။ ေနာက္ထပ္ ၇၅ ရာခုိင္ႏွဳန္းေလာက္ကေတာ့ခါ အစာအိမ္ေအာက္မွာဟိေရ အူလမ္းေႀကာင္းေခ်(small intestine) အထက္ပိုင္းတိထဲကို စိမ့္၀င္လားပါေရ။ က်န္စြာတိကေတာ့ခါ အစာအိမ္အူလမ္းေႀကာင္းမႀကီး၏ က်န္ေရ နိန္ရာတိကို ဆက္ျပီးေက စိမ့္၀င္ျပန္႕ႏွံ႕လားကတ္ပါေရ။

ခႏၶာကိုယ္ထဲကို အရက္စိမ့္၀င္ႏွဳန္းေရ အရက္အမ်ိဳးအစားကို လုိက္ျပီးေက တစ္မ်ိဳးနာင့္တစ္မ်ိဳး စိမ့္၀င္ႏွဳန္းမတူ ကတ္ပါ။ ဥပမာ-carbonation လို႕ေခၚေရ ဆူျပီးေကအျမဳပ္တိတက္လာေအာင္ လုပ္ထားေရ ခ်န္ပိန္းပိုင္ အရက္မ်ိဳးဆိုေက ပိုျပီးေက စိမ့္၀င္ႏွဳန္းျမန္ပါေရ။ ယင္းပိုင္ပ်ာယ္ အရက္ထဲမွာ Artificial sweeteners လို႕ေခၚ ေရ သႀကားအတုတိ ထည့္ထားေကလည္း စိမ့္၀င္ႏွဳန္းကို ျမန္စီပါေရ။ အစာအိမ္ထဲမွာ အစာဟိနိန္ေရ ဆိုေကေတာ့ခါ စိမ့္၀င္ႏွဳန္းက မျမန္ဘဲ ေလ်ာ့က်လားတတ္ပါေရ။ ယင္းပိုင္ပ်ာယ္ အရက္အျပင္းစားတိကလည္း ခ်က္ခ်င္း အျမန္ မစိမ့္၀င္တတ္ပါ။ ေယေကေလ့ တနားႀကာေကေတာ့ခါ စိမ့္၀င္လားကတ္စြာပါရာ။ စိမ့္၀င္လားေရ အရက္တိကို ေသြးေႀကာတိကနိန္တဆင့္ တျခားခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းတိကို ပို႕ေဆာင္ဇီပါေရ။ အရက္ေရ ဇီ၀အျမီွးပါး(biological membranes)ကနိန္တဆင့္ အလ်င္အျမန္ ျဖတ္သန္းလားႏုိင္ေရ စြမ္းရည္ဟိေရအတြက္ေႀကာင့္ ခႏၶာကိုယ္တစ္ရွဴး(body tissues)တိကို ေရာက္စြာလည္း ျမန္ပါေရ။

ဇီ၀ကမၼ ျဖစ္စိုင္
အရက္နာင့္ ပတ္သက္ေတ ဇီ၀ကမၼ ျဖစ္စိုင္(metabolism)တိကေတာ့ အသည္းမွာ အဓိကျဖစ္ပါေရ။ (ဇီ၀ကမၼ ျဖစ္စိုင္ဆိုစြာက စားသံုးေရ အစားအစာ၊ အရည္တိကို ဓာတုေဗဒနည္းအရ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ဓာတ္ေျပာင္းမွဳတိ ျဖစ္စီျပီးေက စြမ္းအင္နာင့္အညစ္အေႀကးတိကို ထုတ္လုပ္ပီးေရ ျဖစ္စုိင္ကုိ ဆိုလိုပါေရ။ လူတိခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ယင္းျဖစ္စိုင္ေရ အျမဲတမ္းျဖစ္နိန္ပါေရ။ အိပ္နိန္ေကေတာင္မွ ယင္းျဖစ္စုိင္က မရပ္တန္႕ဘဲ ဆက္လက္ျဖစ္နိန္ စြာပါ။) အစာအိမ္ထဲမွာလည္း ယင္းပိုင္ျဖစ္စိုင္တိ တဖဲ့ေခ်ျဖစ္ပါေရ။ ေသာက္လုိက္ေတ အရက္၏ ၂ ရာခိုင္ႏွဳန္း ကနိန္ ၁၀ ရာခုိင္ႏွဳန္းကေတာ့ခါ အသည္းတိ၊ တစ္ရွဴးတိကို မေရာက္ဘဲ အဆုတ္တိ၊ ေက်ာက္ကပ္တိနာင့္ ခြ်ဲေပါက္ တိကနိန္တဆင့္ ျပန္ထုတ္ပီးပါေရ။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္တိက ေသာက္လုိက္ေတ အရက္တိ၏ ၅ ရာခုိင္ႏွဳန္း ကို အေပါ့လားစြာကနိန္တဆင့္ ထုတ္ပစ္ပါေရ။ အဆုတ္ကလည္း ၅ ရာခုိင္ႏွဳန္း ေလာက္ကို အသက္ရွဴလမ္းေႀကာင္းတိကနိန္ ရွဴထုတ္ပစ္ပါေရ။ ယင္းအတြက္နာင့္ အရက္ေသာက္ေတလူတိ ပဇ ရို႕၊ အေပါ့ ရို႕က အနံ႕ျပင္းတိ ထြက္နိန္ရျခင္း ျဖစ္ပါေရ၊

ဇီ၀ကမၼ ျဖစ္စိုင္အရ ေသာက္လိုက္ေတအရက္ကို alcohol dehydrogenase လို႕ေခၚေရ အန္ဇိုင္း(enzyme)က ေခ်ဖ်က္ ျပီးေက acetaldehydeကိုထုတ္လုပ္ပီးပါေရ။ ထုတ္ပီးလိုက္ေတAcetaldehydeတိက မလိုလားအပ္ေတ ဆိုးက်ိဳးတိကို ျဖစ္ေပၚဇီပါေရ။ ယင္းacetaldehydeကိုပ်ာယ္ acetaldehyde dehydrogenaseလို႕ေခၚေရ အန္ဇုိင္းတိက ဆက္ျပီးေက ေခ်ဖ်က္ပလုိက္ေက လူ႕ခႏၶာကိုယ္အတြက္ စြမ္းအင္နာင့္ ေမာ္လီက်ဴးေခ်တိကို ရဟိပါေရ။

အာရွသြီးပါေရ လူမ်ိဳးစုအခ်ိဳ႕နာင့္ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးတခ်ိဳ႕မွာဆိုေက ထူးျခားေရ ဗီဇလကၡဏာ(genes)တိပါပါေရ။ ယင္းပိုင္လူတိထဲမွာ တျခားလူမ်ိဳးတိနာင့္ မတူေရ အန္ဇိုင္းတိ ဟိပါေရ။ ယင္းပိုင္ေသွ်ာင္ ယင္းလူတိ၏ ဇီ၀ကမၼ ျဖစ္စုိင္ဆိုစြာလည္း ထူးျခားပါေရ။ ယင္း၏အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ ဦးေဏွာက္နာင့္ တျခားတစ္ရွဴးတိက
acetaldehydeတိကို ပိုျပီးေက ထုတ္ပီးစြာကို တြိရပါေရ။ ေနာက္ဆံုးမွာ မလုိလားအပ္ေတ တန္ျပန္
လကၡဏာတိကို ထူးထူးျခားျခားျဖစ္ေပၚဇီပါေရ။ ယင္းပိုင္လူတိအရက္ေသာက္ေက သူရို႕၏အရီျပားတိ ပိုပူလာပိုင္ခံစားရတတ္ပါဖို႕။ ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္းနာင့္ အသက္ရွဴႏွဳန္းတိ ျမန္လာတတ္ပါဖို႕။ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ေအာ့အံျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္မွာ အဖုအထိုက္တိ ထြက္လာျခင္းတိကိုလည္း ျဖစ္ေပၚဇီတတ္ပါဖို႕။

အရက္ေသာက္ပံုအေပၚမူတည္ျပီးေကလည္း အရက္၏ ဇီ၀ကမၼျဖစ္စိုင္က အတက္အက်ဟိပါေရ။ ဥပမာ - အရက္အႀကာႀကီးေသာက္လာေရ လူတစ္ေယာက္မွာ ျဖစ္ပ်က္နိန္ေရ ဇီ၀ကမၼျဖစ္စိုင္ေရ အရက္အျမဲတမ္းမ ေသာက္ေရ လူထက္ ပိုျမန္ပါေရ။ ပံုမွန္အားျဖင့္ဆိုေက ေပါင္၁၅၀ (၆၈ ကီလိုဂရမ္)ဟိျပီးေက ပံုမွန္ အသည္းဟိေရလူတစ္ ေယာက္ေရ သုည ဒသမ ၃ ေအာင္စ(ounce)ဟိေရ အရက္ကို ဇီ၀ကမၼျဖစ္စိုင္အရ ေခ်ဖ်က္ဖို႕အတြက္ တစ္နာရီ ႀကာပါေရ။ (သုည ဒသမ ၃ ေအာင္စဆိုစြာေရ ၁၂ ေအာင္စဟိေရ ဘီယာဘူးထက္၀က္(သို႕) ၂.၅ ေအာင္စဟိေရ ၀ုိင္တစ္ ခြက္မွာ ပါေရ အရက္ဓာတ္ပါ၀င္ႏွဳန္းနာင့္ ညီမွ်ပါေရ။) ေယေကေလ့ အရက္ေသာက္သက္တမ္းရင့္လာေရ လူတစ္ေယာက္အတြက္ေတာ့ကေတာ့ခါ ယင္းေလာက္မ ႀကာပါဗ်ာယ္။ ယင္းအတြက္နာင့္ အရက္ အေသာက္မ်ားေရလူေရ ႀကာလာေရအခါ နည္းနည္းပါးပါး ေသာက္ရံုနာင့္ မမူးရျခင္းျဖစ္ပါေရ။

မတူေသာ အရက္မူးျခင္း
ေသာက္လုိက္ေတ အရက္ပမာဏကတူေကေလ့ ခႏၶာကိုယ္ အလီးခ်ိန္ကို လုိက္လို႕ အရက္ပိုမူးေရ မမူးေရ ဆိုစြာကလည္း ကြာပါေရ။ ေယဘုယ်ေျပာရဖို႕ဆိုေက ပိုပိန္ေရ လူက အသားပိုဟိေရလူ(၀ ေရ လူမဟုတ္)ထက္ ပိုမူးတတ္ပါေရ။ ဇာျဖစ္လို႕လဲဆိုေက ပိန္ေရလူမွာ ေသာက္လုိက္ေတ အရက္တိကို ျပန္ႏွံ႕ဇီဖို႕ အသားတစ္ရွဴးတိ နည္းလို႕ပါ။ ယင္းပိုင္ပ်ာယ္ အဆီမ်ားျပီးေက ၀နိန္ေရလူေရ ခႏၶာကုိယ္အသားျပည့္ေရ လူထက္ အရက္ေသာက္ေတ ပမာဏခ်င္းတူေကေလ့ ပိုမူးတတ္ပါေရ။ ဇာျဖစ္လို႕ဆိုေက ၀ ေကေလ့ အဆီမ်ားနိန္ေရ လူမွာပါေရ အဆီတစ္ရွဴးတိမွာ သြီးေႀကာမွ်င္တိက နည္းပါေရ။ အသားျပည့္ေရလူတိမွာေတာ့ခါ သီြးေႀကာတိက မ်ားျပီးေက အရက္တိကိုလည္း နိန္ရာအမ်ားစုကို ျပန္႕ႏွံ႕ဇီပါေရ။ အဆီမ်ားေရလူမွာက်ခါ ဟိေရ သြီးေႀကာေခ် တိမွာရာ စုျပီးေက အရက္တိဟိနိန္တတ္လို႕ ပိုမူးရျခင္းျဖစ္ပါေရ။

လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာကို လိုက္ျပီးေကလည္း အရက္မူးဓာတ္ ကြာျခားပါေရ။ မိန္းမတိ၏ အစာအိမ္ထဲမွာ ျဖစ္ပ်က္တတ္ေတ ဇီ၀ကမၼျဖစ္စုိင္ေရ ေယာက္က်ားတိေလာက္ လွဳပ္ရွားမွဳမဟိပါ။ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခေရပိုင္ သြီးေႀကာထဲကို မေရာက္ခင္ကတည္းကပင္ ဇီ၀ကမၼျဖစ္စိုင္ေရ အစာအိမ္ထဲမွာလည္း ျဖစ္တတ္ပါေရ။ ယင္းျဖစ္စိုင္ျဖစ္ဖို႕အတြက္ လုိအပ္ေတ အစာအိမ္အန္ဇိုင္းတိက မိန္းမတိထက္ ေယာက္က်ားတိမွာက ေလးဆ ပိုျပီးအားေကာင္းပါေရ။ ယင္းအက်ိဳးဆက္အျဖစ္ မိန္းမတိ၏ အစာအိမ္ထဲမွာ ဇီ၀ကမၼျဖစ္စိုင္အရ ေခ်ဖ်က္ျခင္း မခံရေရ အရက္ပမာဏေရ ေယာက္က်ားတိထက္ ပိုမ်ားပါေရ။ ယင္းအရက္တိက သြီးေႀကာထဲတိကို စိမ့္၀င္ျပန္႕ႏွံ႕ျပီးေက မိန္းမတိကို ပိုမူးဇီပါေရ။ ယင္းအျပင္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ မိန္းမတိေရ ေယာက္က်ားတိ ထက္ ကုိယ္ခႏၶာအရြယ္အစားပိုငယ္စြာက တစ္ေႀကာင္း၊ မိန္းမခႏၶာကိုယ္မွာ ေယာက္က်ားတိထက္ အဆီပိုမ်ား စြာက တစ္ေႀကာင္းရို႕ေႀကာင့္ မိန္းမတိက ေယာက္က်ားတိထက္ အရက္ေသာက္ေတ ပမာဏခ်င္းတူေကေလ့ ပိုမူးတတ္ပါေရ။ မိန္းမတိ၏ ေဟာ္မုန္းဓာတ္နာင့္၊ ဓမၼတာရာသီ အခ်ိန္တိကလည္း ဇာေလာက္ပိုမူးႏုိင္လဲဆိုစြာ အေပၚမွာ အတိုးအေလ်ာ့ဟိဇီပါေရ။




0 comments:

Post a Comment

 
© Copyright by AS  |  Template by Blogspot tutorial